تهیه کننده و مجری که توانسته است با با ساخت برنامه نود از این برنامه پربیننده الگویی موفقی برای دیگر برنامه های تلویزیونی مطرح کندتاسایر برنامه های ورزشی نیز از آن الگوبرداری کنند.
تسلط او به زبان انگلیسی و بهره برداری از روشهای گزارش در فوتبال اروپا و تحلیل دیدگاه‌های آنان به فارسی ویژگی منحصربه فرد فردوسی پور در میان دیگر همکارانش است.
اما عادل فردوسی پور کیست؟
عادل فردوسی پور متولد ۱۰ مهر ۱۳۵۳ است.
بنابر گفته خودش در برنامه تلویزیونی ۹۰ در مهر ماه ۱۳۵۳ در شهر یزد و در بیمارستان دکتر مجیبیان یزد متولد شده است اما او اصالتا اهل شهر رفسنجان در استان کرمان است.
پدرش مهندس برق بود و یک خواهر و یک برادر دارد. دبستان را در مدرسه ذوقی، راهنمایی را در مدرسه طالقانی و دبیرستان را در دبیرستان البرز گذرانده است. بچه درس خوانی بود؛ آنقدر درس خوان که با معدل بالای ۱۸ دیپلم گرفت اما فوتبال هیچ وقت از سرش نیفتاد. شاید به همین خاطر هم بود که با وجود اینکه او به دلیل علاقه اش به فوتبال، بچه سر به راه خانه محسوب نمی شد؛ اما با او کاری نداشتند.
در دانشگاه صنعتی شریف در رشته مهندسی صنایع قبول شد و تا پایان فوق لیسانس ادامه داد. عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد او «مدل سازی آماری پیش بینی نتایج رقابت های فوتبال» بود که در سال ۱۳۷۸ با راهنمایی دکتر اخوان نیاکی آن را نوشت. او در حال حاضر درس زبان تخصصی صنایع را در دانشگاه صنعتی شریف تدریس می کند. او هم چنین مدتی است که در رشته مدیریت رسانه دانشگاه تهران تحصیل می کند.
علاقه عجیبی به زبان داشت. از کلاس اول دبیرستان در کلاس های زبان نام نویسی کرد. سال آخر دبیرستان به خاطر کنکور، زبان را رها کرد اما بعدا وقتی برگشت، تا پایان کار را ادامه داد.
اخبار و شایعات زیادی در مورد ازدواج و همسر عادل فردوسی پور وجود دارد، به طور مثال برخی مجلات و سایت های زرد خبر کذبی در مورد ازدواج عادل فردوسی پور با مرجان محتشم (بازیگر) مطرح کرده بودند و برخی دیگر از این سایت ها نیز خبر طلاق فردوسی پور از همسرش را منتشر کرده اند که به احتمال زیاد این مورد هم شایعه است.
در مورد ازدواج عادل فردوسی پور اخبار دقیقی وجود ندارد ولی با این حال طبق شنیده های ما وی متاهل است و در یکی از مصاحبه هایش گفته است فوتبال تمام زندگی من است و همسرم هم این موضوع را پذیرفته است
شروع فعالیت حرفه ای
زبان رمز موفقیت او و کلید راه آینده اش شد. او کار رسانه ای خود را در سال ۱۳۷۲ با روزنامه نگاری در روزنامه ابرار ورزشی به سردبیری اردشیر لارودی آغاز کرد. در آن زمان، دانشجوی سال سوم کارشناسی بود. تصمیم گرفت به علاقه مندی اش یعنی کار خبری بیشتر بپردازد. به دفتر روزنامه ابرار ورزشی رفت:«من علاقه دارم کار کنم؛ مطلب بنویسم». اردشیر لارودی سردبیر آن وقت ابرار ورزشی از او در مورد حیطه کاری اش پرسید:«ترجمه»! روزنامه. کارم رو تحویل دادم و بعد از چند روز کارم رو شروع کردم.» فردوسی پور در بخش ترجمه صفحه فوتبال خارجی کار می کرد.
با این حال بزرگ ترین علاقه مندی اش حضور در صدا و سیما بود. به قول خودش «n» دفعه تست داد و در نهایت قبول شد؛ «اوایل هم مثبت بود اما می گفتن صدات جوونه؛ پخته نیست. آخرین باری که تست دادم، اواخر سال ۱۳۷۳ بود». او در تست قبول شد و کار روزنامه را رها کرد. البته می گویند که در این میانه دلخوری هایی هم بین او و ابرار پیش آمده بود.
او در پایان سال ۱۳۷۳، پس از چندین بار آزمون، به صدا و سیما راه یافت و در ابتدا به گزارش برنامه منتخب ورزشی (برنامه ای آرشیوی از شبکه سوم سیما که در نیمه شب پخش می شود) می پرداخت. فردوسی پور کم کم پیشرفت کرد و توانست بازی های بهتری را گزارش کند. او پس از گزارش های خوبش در جام جهانی ۹۸، توانست خود رابه همه بشناساند و از آن پس بود که به عنوان گزارشگر بازی های زنده و مهم انتخاب شد. او تا به حال، چند بار به خاطر گزارش های خوب خود مورد تقدیر قرار گرفته که نمونه آخر آن انتخاب به عنوان «بهترین گزارشگر ورزشی- لیگ برتر فوتبال ایران در سال ۹۵- ۱۳۹۴» بود.
عادل فردوسی پور، بنیان گذار، مجری و تهیه کننده برنامه ۹۰ است. برنامه زنده ای که در مورد اتفاقات فوتبال ایران که نخستین قسمت آن ۲۳ مرداد ۱۳۷۸ پخش شده و ۱۸ سال است که دوشنبه شب های شبکه ۳ را قرق کرده است. او همچنین به عنوان تهیه کننده برنامه فوتبال ۱۲۰ با شبکه ورزش سیما و لیگ یک همکاری داشته و خاطره خوش تماشای جام جهانی با برنامه ۲۰۱۴ هم که با تهیه کنندگی او روی آنتن شبکه ۳ می رفت در خاطر بینندگان فوتبالی باقی مانده است.
نویسندگی و ترجمه کتاب
عادل فردوسی پور سال ها پس از تجربه ترجمه در روزنامه ابرار ورزشی، در سال ۱۳۸۸ قرادادی را برای ترجمه کتاب فوتبال در برابر دشمن، که درونمایه ای فوتبالی- سیاسی دارد، با نشر چشمه امضا کرد. فوتبال علیه دشمن یکی از معروف ترین کتاب های تحقیقی در زمینه جامعه شناسی فوتبال است که در سال ۸۹ با ترجمه عادل فردوسی پور توسط نشر چشمه منتشر شد.
انتشار بدون اجازه این اثر، اعتراض سایمون کوپر، نویسنده این اثر را در پی داشت. او در مصاحبه ای گفت:«در سال ۲۰۱۱، حسن کیاییان (مدیر نشر چشمه) و عادل (فردوسی پور) به من ایمیل زدند و از اینکه من به انتشار بدون اجازه کتاب اعتراض کرده بودم، ناراحت بودند. آن ها گفتند که می خواهند جبران کنند، اما نشر چمشه هرگز پولی به من نداد.»
کتاب دوم فردوسی پور، کتاب جامع فوتبال نام دارد که دانشمنامه ای ۴۰۰ صفحه ای و تمام رنگی در مورد فوتبال است. این کتاب ترجمه کتاب The Football Book است که برای اولین بار در سال ۲۰۰۸ در انگلستان منتشر شد. کتاب جامع فوتبال در اردیبهشت ۱۳۹۱ و در بیست و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران رونمایی شد. ناشر این کتاب نشر بهشت است.
ترجمه سوم عادل فردوسی پور کتابی است به نام «هنر شفاف اندیشیدن» اثر «رولف دوبلی». این کتاب برخلاف دو کتاب گذشته در زمینه فوتبال نیست بلکه موضوع آن روش های مدیریت است. این کتاب در نمایشگاه کتاب سال ۱۳۹۴ تهران توسط انتشارات نشر چشمه عرضه شد که با استقبال بسیار خوبی مواجه گردید.
او در برخی دیگر از پروژه ها که البته همه تم فوتبالی داشته حضور پیدا کرده است. مثلا در سال ۱۳۸۴ با گروه اجرایی نمایش «فنز» به نویسندگی و کارگردانی محمد رحمانیان همکاری داشت و صداپیشه یک گزارشگر فوتبال بود. فردوسی پور هم چنین تعدادی از سری بازی های فوتبال را با همکاری بخش خصوصی به زبان فارسی گزارش کرده است.
پرسپولیسی یا استقلالی
اگرچه به نظر می رسد او در دوره ای که در دانشگاه شریف درس می خوانده پرسپولیسی بوده ولی امروز اصلا حاضر نیست به طرف خاصی متمایل شود. او در این زمینه گفته «واقعا اینجا فضا این قدر باز نیست که یه گزارشگر بگه من قلبا طرفدار کدوم تیم هستم. اینجا فوتبال دوقطبی است. بگی قرمزم یا آبی، نصف مملکت با تو بد می شن. البته الان دیگه اصلا برام فرق نمی کنه. الان واقعا بی طرفم. گزارشگر، یه ذره به یک تیم گرایش داشته باشه، تو کارش تاثیر می ذاره.
یکی از مشخصات اصلی او تند حرف زدن اوست که بعضی اوقات به گاف هایی هم منتهی می شود. در این خصوص گفته:«از بچگی این طور بودم. خیلی هم تمرین کردم و بازم دارم تمرین می کنم که این طور نباشم ولی در کل، خیلی تند صحبت می کنم.
ده تکیه کلام جالب از فردوسی پور
۱- «چقدر خوبیم ما!» ایران- آرژانتین، جام جهانی ۲۰۱۴
۲- «چه می کنه این بازیکن!» انگلیس- آرژانتین، جام جهانی ۱۹۹۸
۳- «عجب گل نزنی شده این بازیکن!» اولین بار:خطاب به احمد مومن زاده
۴- «چه پایان دراماتیکی داشت این بازی!» بازی سپاهان- پرسپولیس (بعد از گل سپهر حیدری در دقیقه ۹۷)
۵- «خداحافظ جام جهانی و شاید خداحافظ برانکو» در پایان بازی ایران و پرتغال در جام جهانی ۲۰۰۶
۶- «تعویض رویایی علی پروین» بازی پرسپولیس- فجر سپاسی سال ۱۳۸۱ که ابراهیم اسدی بلافاصله پس از ورود به زمین گل زد.
۷- «عجب فوتبالیستیه این علی دایی، همیشه در لحظات حساس به داد تیم ما می رسه» بازی ایران- عربستان، جده، مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۲، اشاره به گل مساوی ایران توسط علی دایی.
۸- «بازی دارد سرد و کسل کننده دنبال می شود. حداقل آرش برهانی هم در زمین نیست که کمی به جذابیت های کار اضافه کند!» در حاشیه بازی استقلال- راه آهن و با اشاره به توپ خراب کردن های آرش.
۹- «سپاهان خوب و قابل توجه بازی نکرده، البته اگر قابل توجه منجر به صدور بیانیه نشود!» در حاشیه پخش قسمت هایی از بازی سپاهان در برنامه نود و با اشاره به بیانیه سپاهانی ها علیه او.
۱۰- «خداحافظ آقای بدلباس» پایانی بر سریال اشاره های عادل به پوشش دونگا، در انتهای مسابقه هلند و برزیل.