تمدید دیکتاتور

رییس جمهور ایالات متحده از اختصاص بودجه های چند میلیارد دلاری به ناتو و سازمان جهانی بهداشت و مجامع محیط زیستی سرباز زده و با هر دستاویزی شیخ نشینان خلیج فارس را مجبور به پرداخت باج و خراج در قالب حمایت های نظامی از آنها می کند. دونالد ترامپ به فرآیند گرمایش زمین اعتقادی ندارد و از کارخانه های آلاینده محیط زیست می خواهد تا خطوط تولید خود را گسترش داده و از آمار بیکاری بکاهند.
او تعرفه واردات هنگفتی بر اجناس وارداتی می بندد و جنگ تجاری بی سابقه ای را با چین و برخی کشورهای اروپایی آغاز کرده است. اگرچه در مقام عمل شباهت های زیادی به دیکتاتورها و رادیکال ترین رهبران تاریخ دارد؛ اما در عمل تاجری است که دچار جاه طلبی حاد سیاسی شده و حفظ منافع لابی قدرتمند و منفور صهیونیستی را بر همه چیز مقدم می شمارد. ژن تجارت به او حکم می کند تا در یک برهه زمانی آتش جنگ را میان روسیه و چین روشن نکند و رابطه خود را با مسکو در شرایط خنثی و حتی مطلوب به پیش برد. اما به نظر می رسد که همه این ها سیاست های موقت دونالد ترامپ باشد و چهره واقعی او را در دوره دوم ریاست جمهوری مشاهده کنیم. برای اقامت در کاخ سفید او به جلب نظر افکار عمومی نیازمند است. به همین دلیل می کوشد تا با راهکارهایی نظیر چپاول شیخ نشین ها و بستن تعرفه به کالاهای وارداتی و صرفه جویی های ارزی و اقداماتی نظیر این ها سرانه تولید ناخالص ایالات متحده را افزایش داده و رفاه اقتصادی را برای اهالی سرزمین نو به ارمغان آورد. امری که تا حدودزیادی در آنها موفق بوده است.
در عرصه سیاست باید واقع بین بود و مصلحت مردم و اقتدار کشور را بر همه چیز ارجحیت داد. برای کسب آرای مردمی او از هیچ تبلیغ پوپولیستی صرفنظر نمی کند.در شرایط قرنطینه برای مردم چک هایی منقوش به چهره خود می فرستد و با اعلام برائت از جمهوری خواهان و حمله به دموکرات ها در تلاش است خود را سمت مردم نشان دهد. تجربه نشان داده است که مردم از جنگ طلبی های راست های افراطی و ادبیات خوش آب و رنگ چپی های پوپولیست به ستوه آمده اند.

همچنین تجربه نشان داده است که تفکرات جزیره ای در میان بسیاری از ملت های جهان رشد کرده و همانطور که بریتانیایی ها رای خروج از اتحادیه اروپا دادند، بسیاری از اهالی ایالات متحد خواهان خروج سربازان این کشور از عراق و افغانستان و بسیاری از کشورها هستند. دونالد ترامپ با شناسایی خواسته های مردم به صورت عوام فریبانه ای در این مسیر گام بر می دارد. با مطالعه عملکرد پیشین او درخواهیم یافت که در دوره دوم ریاست جمهوری، وفتی که از مردم بی نیاز شد، نقاب از چهره تاجرمابانه خود برداشته و این پتانسیل را دارد که به هیولای قرن بدل شود و آتش جنگ جهانی سوم را با روسیه، چین، کره شمالی، ایران، ونزولا و بسیاری دیگر از کشورهایی که از او حرف شنوی ندارند، برافروزد.
در عرصه سیاست باید واقع بین بود و مصلحت مردم و اقتدار کشور را بر همه چیز ارجحیت داد. با توجه به رفاه اقتصادی نسبی که در دوران دونالد ترامپ برای اهالی ایالات متحده به وجود آمده، به نظر می رسد که احتمال تمدید اقامت او در کاخ سفید برای چهار ساله دوم زیاد است. بسیاری از مردم به منشا دلارهایی که وضعیت اقتصادی انان را بهبود بخشیده کاری ندارند و این خطر می رود که ملت سرزمین نو بزرگ ترین اشتباه تاریخ را مرتکب شده و رای دوباره ای به ابقا رییس جمهور زن ستیز دهند. با این احتمال اکنون این پرسش مطرح می شود که راهکار دولت هایی نظیر ایران برای مقابله با این بحران جهانی چیست. ما یک بار به قطعنامه های سازمان ملل و شورای امنیت و تعهد قدرت های جهانی در قالب برجام اطمینان کردیم و هیچ کس گمان نمی کرد دیکتاتوری از ناکجا آباد سیاست از راه برسد و همه تلاش های 1+4 را نقش بر آب کند.

با این تجربه تلخ به این حقیقت رسیدیم که سازمان ملل، سنای دموکرات ها، اتحادیه اروپا و هیچ نهاد و ارگان و سازمان بین المللی نمی تواند یا نمی خواهد در مقابل زیاده خواهی های دیکتاتور قرن مقاومت کند و به سادگی برای نفت ایران حتی از سوی کشورهای دوست، هم پیمان و همسایه ما جایگزین پیدا می کنند. از سوی دیگر مذاکره تحت فشار حداکثری نمی تواند منافع کوتاه مدت و پایدار ملت ایران را تامین کرده و دروازه های بهشت اقتصادی را به روی ما بگشاید. همانطور که برجام دموکرات ها هم آن چنان که انتظار می رفت برای اقتصاد ایران راهگشا نبود و فقط در مدت کوتاهی توانست از رشد تورم و نقدینگی و نجومی شدن ارزها و تمام بهارها جلوگیری کند.
در عرصه سیاست باید واقع بین بود و مصلحت مردم و اقتدار کشور را بر همه چیز ارجحیت داد. با همه این پیش بینی ها وضعیت جامعه ایران در سال های پیش رو به کجا خواهد رفت؟ به نظر نمی رسد که دیگر وضعیت مالی و روانی جامعه ظرفیتی برای تکانه های شدید اقتصادی داشته باشد و چنانچه فرمان به همین منوال پیش رود با آینده روشنی مواجه نیستیم. اما دست و پای دولت هم برای عبوراز شرایط بحرانی بسته نیست. دولتمردانی که با شعار تدبیر و امید بر مسند نشسته اند قبل از همه چیز باید دروازه های فساد را با هر قیمتی بر رانت خواران و گروهک های ویژه ببندند. با این راهکار جامعه همدلی بیشتری با مسئولان پیدا کرده و از گسل های طبقاتی به ستوه نمی آید. راهکار دوم دولت می تواند استفاده بهینیه از ظرفیت های داخلی تحت عنوان حمایت تمام عیار از تولید ملی باشد. در سالیان اخیر شاهد قدم های مثبتی در این زمینه بوده ایم ولی با توجه به حجم انبوهی از ظرفیت ها که هنوز مغفول مانده اند، به نظر می رسد که راه درازی پیش رو داشته باشیم. راه حل سوم به استفاده از ظرفیت های کشورهای دوست و هم پیمان باز می گردد که توان رویارویی با ایالات متحده و دیکتاتور قرن را دارند. از دیرباز تا کنون ما به وارادات بی رویه از قطب اول اقتصاد جهان عادت کرده ایم. در حالی که صنایع قدرتمند چین و روسیه می توانند در روزهای سخت اقتصادی به یاری اقتصاد کشورهای بحران زده امده و با اختصاص وام و قراردادهای فاینانس و جوینت ونچر بر اقتصاد ایران مرهم گذارند. شاید اشاره به این راهکارهای کلان در قالب واژگان کار دشواری نباشد. ولی در مقام عمل با هزاران گره و مشکلات بیشماری روبرو خواهیم شد و از دولتی که با شعار تدبیر و امید رای از مردم ستانده انتظار می رود انها را عملی سازد.
با وجود همه این ها در آینده نزدیک دیگر چاره ای جز تقویت روابط بین الملل و بازگشایی پنجره های بسته شده برای ما نمی ماند و زندگی کردن با دلاری که ناجوانمردانه سودای نجومی شدن سرداده، امکان پذیر نیست. در عرصه سیاست باید واقع بین بود و مصلحت مردم و اقتدار کشور را بر همه چیز ارجحیت داد.