حل پرونده هسته ای و قدم گذاشتن در راه تنش زدایی در سطح منطقه و جهان یکبار دیگر انگلستان را بر آن داشت که روابط خود با ایران را با حفظ احتیاط از سر گیرد. اما در نهایت دیروز بود که دو کشور روابط خود را با فرستادن سفیر به سطح مطلوب گذشته بازگرداندند.
بی شک مشخص است که مشکلات میان ایران و امریکا به سادگی قابل حل نخواهد بود و با رفتن اوباما از کاخ سفید شرایط ممکن است از قبل هم بدتر شود. عدم وفای به عهد امریکا در اجرای برجام وضعیت را بغرنج تر کرده، و همگان را نا امید از حل مشکلات اساسی میان دو کشور ساخته است.
ارتقای سطح روابط میان ایران و اروپا که از آن جمله میتوان به سفر سران فرانسه و رسیدن سفیر انگلستان به تهران اشاره داشت بار دیگر نشان داد که "شیطان بزرگ" جایگاهی در ایران نخواهد داشت و نیازمندی های کشور از طریق اروپا تامین خواهد شد. گمان میرود ایران به شدت از همکاری امریکا در اجرای برجام ناامید شده و حالا اجرای برجام را در اروپا و از اروپائیان تقاضا کرده و انتظار دارد.
هر چند برخی تنها به دنبال نشان دادن بی اهمیتی و بی فایده گی مذاکرات هسته ای در افکار عمومی هستند اما به خوبی پیداست اگرچه در معیشت مردم در جامعه تاثیر شگرفی دیده نشده است، لذا نمیتوان نقش آن در تنش زدایی و حذف پروژه ایران هراسی در سطح منطقه و جهان را نادیده انگاشت.
توجه به این نکته که اقتصاد بیش از گذشته سیاسی شده است ما را به این مهم میرساند که بازگشت اروپا به ایران و اعتماد سازی بیشتر قطعا به آمدن سرمایه و فناوری کمک شایانی خواهد کرد. ساده انگاری است اگر بخواهیم با جهان در حال مخاصمه و دشمنی باشیم و از طرفی انتظار داشته باشیم طرف اروپایی به سادگی دست به سرمایه گذاری و شراکت اقتصادی در کشورمان بزند.
مرسوم است که از سفارتخانه ها به عنوان مکان جاسوسی قانونی کشورها در کشور میزبان نام برده شود اما اگر قرار باشد چونان که "مهدی محمدی" در یادداشتی می آورد هر سفارتخانه را مکانی تنها در جهت جاسوسی و عملیات مخرب بر علیه کشور میزبان ببینیم دیگر هیچ کشوری سفارتخانه ای در کشورش باقی نخواهد گذاشت. نیروهای امنیتی و اطلاعاتی کشور ما نیز آنچنان دست و پا بسته نیستند که هر عامل خارجی به راحتی به نیت شوم خود دست یابد.
مهتر از آن اما جایی است که محمدی میکوشد فرستادن سفیر به ایران از سوی انگلستان در این مقطع را به انتخابات آینده مربوط داند که خود به اندازه زیادی شوک آور است. گویی برخی تعامل با جهان را چنان خطرناک میپندارند که میپسندند کشور در انزوایی خود خواسته فرو رود و همواره در تحریم و خصومت با دیگران به سر ببرد.
سؤال مهم این است که چه کسانی از قطع روابط ها منتفع میشوند؟ و سؤال مشخص این است که چرا محمدی میپندارد سفیر انگلستان تنها برای انتخابات آینده به ایران گسیل شده است؟ آیا چنین اشخاصی به اطلاعاتی دسترسی دارند که دیگران بی بهره اند؟ اگر چنین است چرا اطلاعات و نشانه های موثق خود را در اختیار مسئولان ذی ربط قرار نمیدهند تا آنچنان که مرسوم است عمل شود.
واضح است که مهدی محمدی میکوشد هر اتفاق مثبت در دولت حاضر را مورد نقد قرار دهد آن هم به این دلیل ساده که دولت یازدهم یار غار وی و دوستانش نیست. ایجاد فضای روانی ناامن و بد گمان کردن افکار عمومی به عملکرد دولت روحانی تنها هدف بوده و هرگز به منافع ملی توجه نمیشود. محمدی چندی است می نگارد تا در صدر اخبار باشد حتی اگر نوشته هایش با پشتوانه ای مستند و منطقی همراه نباشد.
قرار نیست که مسئولان ما با سهل انگاری و ساده اندیشی با سفارتخانه ها برخورد کنند اما سابقه نشان داده است که هجوم به سفارتخانه ها تنها موجب شده در مجامع جهانی حیثیت و آبروی ایران اسلامی مخدوش شود.
لذا برخورد مبتنی بر دقت نظر و همکاری هوشمندانه وزارت خارجه با مقامات خارجی مقیم در ایران منافع دو طرف را تامین خواهد کرد.
انگلستان به عنوان کشوری بزرگ در اروپا که توانایی رفع برخی از نیازمندیهای کشورمان را دارد میتواند به عنوان شریک سیاسی و اقتصادی محسوب شود اما هرگز نمیتوان به هیچ کشوری اعتماد کامل داشت. آنگاه که کشور مهمان در راستای احترام به منافع و حیثیت کشور میزبان حرکت کند قابل احترام است و اگر روزی چنین که گفته شد نباشد یا احساس نشود قطعا برخورد مناسب صورت خواهد گرفت. اما پیش داوری و قضاوت زود هنگام در شرایطی که کشور به شدت نیازمند اثبات منطقی بودن خود در جامعه بین الملل است محلی از اعراب ندارد. زیرا تنها ما متضرر خواهیم شد.
انتظار میرود با گسترش مناسبات سیاسی در سالهای آینده شاهد گسترش روابط اقتصادی میان ایران و اروپا باشیم، چیزی که بارها گفته شده در قالب دیپلماسی اقتصادی قابل تحقق است.
دور شدن از فضای پیش از برجام به ما کمک خواهد کرد ارتباط مؤثرتری با کشورهای هدف داشته باشیم. فرار از تحریم های همه جانبه و برداشته شدن غبار بی اعتمادی قدرت چانه زنی ما را افزایش داده است. بهتر است از این فضا در جهت ارتقای قدرت ملی خود استفاده کنیم نه اینکه بار دیگر با غبارآلود ساختن اذهان گامی دیگر در جهت حفظ منافع فردی و جناحی برداریم.
مادامی که دو طرف یک رابطه در بازی برد- برد به سر می برند هرگز نیاز به دلواپسی های بی مورد نیست. بهتر است یاد بگیریم هیچ رابطه ای خوب یا بد، برای همیشه ثابت باقی نخواهد ماند. تصاویر سال گذشته اوباما با اردوغان و تصاویر اردوغان و پوتین در سال حاضر در اجلاس G20 نشان داد دوستی ها و دشمنی ها دائمی نیستند.