آیا داشتن یک کشور مستقل به این خیال که صاحب نفت هستیم و دوستان منطقه ای و بین المللی خواهیم داشت بارزانی را دست به دامان داعشیان کرده است؟ آیا بارزانی غافل ازاین امر مسلم بوده که ترکیه در پی اضمحلال اکراد منطقه بوده و هرگز
دولت کردی مستقل و واحد را برنمی تابد؟ و سؤالات دیگری که در این مجال نمیگنجد.
کردها سالهاست در منطقه ای زیست میکنند که ملی گرایی آن هم از نوع شوونیستی اش هرگز رخصت نداده است غیر از پان ایرانیسم، ترکیسم و عربیسم نامی دیگر چون پان کردیسم را بشنود. هیچ یکی از کشورهای منطقه که پذیرای قوم کرد است که
شامل عراق، ایران، ترکیه و سوریه می شوند در هیچ مقطع تاریخی حاضر نشده اند به رویای اکراد منطقه وقعی بگذارند. لذا پیش آمده است به تحریک این قوم در کشور مجاور خود دست بزنند اما به ندرت به خاطر می آوریم اجازه داده باشند آنها به سمت
تشکیل دولتی واحد پیش بروند.
در ترکیه تا همین امروز دولت با احتیاط با احزاب کردی تعاملاتی دارد و پیش آمده در جریان بحران سوریه و عراق ناشی از تسلط داعش بر برخی از مناطق دو کشور یاد شده دست به اقدامات خشونت باری بر علیه کردها بزند. جمعیت کردی در ترکیه همیشه
به چشم شهروند دست دوم دیده شده تا بدانجا که تحرکات "پ.ک.ک" را می توان ناشی از مخالفت با همین دیدگاه دولت مرکزی ترکیه دانست. لذا این بی فکری بارزانی که میتواند با حمایت ترکیه و غرب و استقلال اقتصادی بر پایه تولید و فروش نفت راه
استقلال را برود خیال خامی بیش نیست. پرواز بر بال داعش برای عبور از بغداد ریسک وحشتناک برخی در اقلیم کردستان عراق بوده که منجر به آسیب های گاها جبران ناپذیری گشته است.
در عراق دوره صدام، ناسیونالیسم عربی که هر نوع نژاد دیگر را مخالف یکپارچگی اتحاد کشور تصور میکرد وحشایانه به سرکوب قوم کرد پرداخته شد. حملات شیمیایی به حلبچه و جنگ و گریز دائم با آنان بخش مهمی از مسائل امنیتی به شمار می رفت که
صدام دائما با آن مواجه میشد. حتی پس از حذف صدام و تشکیل اقلیم کردستان نیز اگرچه شاهد برگشت کردها به صحنه سیاست بوده ایم و دو رئیس جمهور عراق کرد بوده اند اما تا همین امروز مخالفت پیرامون جدا شدن کردستان از دولت مرکزی عراق به
شدت ادامه یافته است. استقلال در صدور نفت بارها به تنش میان دولت اقلیم کردستان و دولت بغداد منجر شده و بیم آن رفته است نظامیان دو طرف با یکدیگر درگیر یک نزاع تمام عیار شوند. لذا کوشش بارزانی در امداد از داعش بهعنوان اهرم فشار بر دولت
بغداد، آنگاه که عیان شد داعش تر و خشک را با هم می سوزاند موجبات پشیمانی را فراهم آورد. عجیب اینجاست هنوز هم گاها صوت جدایی از بغداد در برخی محافل از سوی بارزانی شنیده میشود در حالی که به صورت قطعی خطر تروریسم داعش از بین
نرفته است.
اگر ایران به فریاد بارزانی نرسیده بود و اقدامات به موقع ایران در پس راندن تروریست ها شامل حال بارزانی نمی شد شاید امروز بارزانی در تهران یا آنکارا شب و روزهایش را سپری می کرد. ایران که روابط به نسبت مناسبی با اقلیم کردستان دارد نگران از
داعش به مرزهای شمال غربی خود بوده ناچارا به مدد اربیل می رود.
ارسال سلاح سبک و سنگین و مشاوره نظامی ایران در مقاطعی به اقلیم کردستان بر کسی پوشیده نیست. ایران نیز تغییر نقشه سیاسی منطقه را برنمی تابد و همواره سعی بر آن داشته با دعوت از طرفین به آرامش و ثبات آفرینی، دامنه
تفکر جدایی خواهی را کوتاه کند. اینکه بارزانی تصور کند ایران از اقدامات توطئه آمیز وی حمایت خواهد کرد میتواند ناشی از اشتباه محاسباتی این مبارز پیر و فرتوت باشد.
اگرچه گرفتاری دمشق در جبهه های مختلف این فرصت طلایی را برای کردهای سوریه فراهم آورده تا خودی نشان دهند و در شرایطی همانند جنگ در کوبانی بر سر زبان ها بیفتند و تلاش آنها همراه شود با همراهی امریکا در نابودی گزینشی داعش در
برخی از متاطق غیر مهم، اما شکی نیست دولت دمشق و ترکیه هرگز علاقه مند به تشکیل منطقه ای خودمختار در سوریه برای کردها نیستند. برخی نزدیکی ترکیه به روسیه را ناشی از همین هراس میپندارند که از جهاتی چندان دور از واقعیت هم
نیست. بازگشت آرامش در سوریه و صلح و ثبات احتمالا کردها را در دولت آینده سهیم کند و آنها میزانی از قدرت سیاسی را از آن خود کنند اما بیشتر از این چیزی کسب نخواهد کرد.
ادعای تازه "ویکی لیکس" که اشاره دارد: بارزانی، ترکیه و قطر سهم مهمی در حمایت، تشکیل و پیشروی داعش داشته اند شوکه آور نیست زیرا پیشتر اسنادی از این دست برملا شد که نشان میداد سازمان "میت" ترکیه با همدستی حزب دموکرات
کردستان به داعش در پیشروی و کشتارها در عراق یاری رسانده اند. آنچه حیرات آور می باشد اعتماد ترکیه و بارزانی به گروهی چون داعش است. احساس میشود پای بازی و بازیگردان های بزرگتری در میان بوده است. تعجب نکنید اگر چندی بعد
ویکی لیکساسنادی منتشر کند که بر طبق آن مشخص شود ترکیه و بارزانی فریب حمایت های کشورهای چون امریکا و اسرائیل را خورده باشند. بعید نیست قبل از آغاز عملیات داعش، غربی ها تضمین داده باشند که هرگز داعش به اقلیم کردستان نزدیک
نخواهد شد یا به ترکیه پیشنهاد قسمتی از سوریه و عراق شده باشد.
هر چه که باشد به سرعت مشخص شد داعش بارزانی را ناچار ساخته تا ۵ پایگاه نظامی به امریکا جهت حفاظت از تخت سلطنتش واگذار کند. این همان خواسته ای بود امریکا از آغاز به دنبال دستیابی به آن داعش را در عراق تقویت و مدیریت نمود.
اقلیم کردستان نه تنها استقلال نیافت بلکه امنیت خود را امروز وابسته به پشتیبانی غرب کرده است.
ترکیه و قطر دست خالی صحنه را ترک کرده و صرفا به تلف کردن وقت و پول خود پرداختند. هزینه هایی که تنها اهداف غرب را برآورده ساخت. به نظر می رسد
کشورهای منطقه به جز چند کشور هوشمند همگی فریب خورده یک بازی کثیف باشند.
بازی که بازنده اصلی آن مردم بی گناه و بی پناه منطقه اند.
*کارشناس ارشد روابط بین الملل
