یک نسخه پوشالی از یک قاتل سریالی

این فیلم به صورت عمده توانسته نظرات مثبتی دریافت کند علاوه بر اینکه اسکات دریکسون، کارگردان عنوان کرد: جو هیل ایده ی شگفت انگیزی به او ارائه کرده است که در صورت موفقیت اثر در گیشه، دنباله ای بر "تلفن سیاه" ساخته خواهد شد از اینرو، در سطور پیش رو، به نقد و بررسی نقاط ضعف و قوت "تلفن سیاه" خواهیم پرداخت.

بی نقشگی در کاراکتر 

نخستین نکته ای که در هنگام تماشای دقایق اولیه اثر خودنمایی می کند نوع مواجهه و آدم ربایی هر یک از کودکان است که طبق آنچه که در ادامه روایت تصویر می شود با یکدیگر فرق دارد و "بچه دزد" با حیله های گوناگون و حتی با به زور بردن و بدون هیچ ترفندی اقدام به ربایش بچه ها می کند؛ او حتی کودکان رباییده شده را نمی شناسد و به صورت اتفاقی، اقدام به ربایش آنها می کند که از یک بی نقشگی حکایت دارد.

در هنگام ربایش بچه ها، "بچه دزد" بادکنک های سیاه رنگ در هوا رها می کند، یک ون سیاه سوار می شود و نقاب به چهره دارد که "بچه دزد" را در نقطه مقابل "پنی وایز" دلقک مشهور و ترسناک مجموعه سینمایی "آن" قرار می دهد به جهت اینکه "پنی وایز" در ابتدای مواجهه با کودکان، حالتی دوست داشتنی و سرگرم کننده دارد و وقتی اعتماد طرف مقابل را جلب کرد، خوی اصلی اش را به نمایش می گذارد در صورتی که "بچه دزد" از دقایق نخست با توجه به آنچه که تصویر شد دنبال عملی شدن نقشه است و آنچنان دربند جلب اعتماد نیست بنابراین، تا بدینجا، "پنی وایز" با نقشه، حساب شده و با گزینش قربانی ها کودک می رباید و "بچه دزد" بدون حساب و کتاب عمل می کند و فقط دنبال کوچه ای خلوت و بدون رفت و آمد برای ربایش آنها است.

 

ابهام در غرایض

"بچه دزد" با بازی ایثن هاوک با وجود اینکه از لحاظ آماری، قاتل سریالی به شمار می رود با پنج قتلی که در اثر انجام می دهد، هیچ وقت از مرحله تیپ عبور نمی کند زیرا همه روایت با حضور او معطوف به نحوه آدم ربایی، وسواس های فکری- عملی او در هنگام آزار و اذیت کودکان و در انتها، قتل آنها است و هیچ پیش زمینه داستانی از وی برای مخاطبان به نمایش درنمی آید و وجود برادری به نام "مکس" که علاقمند به پرونده های جنایی است، بیش از آنکه گره گشا در روند شخصیت پردازی "بچه دزد" باشد، سوالاتی به دیگر سوالات رسوخ کرده در ذهن مخاطبان می افزاید.

نخست اینکه چه دلیلی باعث می شود به ربایش و قتل نوجوانان و جوانان پسر دست بزند؟ او برای ارضای کدامین امیال و احساسات سرکوب شده چنین اقداماتی را در دستور کار قرار داده است؟ شرایط زندگی آنها در کودکی تا بزرگسالی چگونه بوده است که یک برادر بیکار، معتاد و عاشق جرم و جنایت و برادری دیگر، جانی و آدمکش از آب درآمده است؟ چه نکته ای در زندگی "بچه دزد" وجود داشته است که از او قاتل سریالی ساخته و "مکس" از گزندش بی بهره بوده است؟ "بچه دزد" که در زمره قاتلان سریالی طبقه بندی می شود و برای انتخاب قربانی ها از نظر سنی و کشتار کودکان رویه خاصی پیش می گیرد، چگونه ناگهان برادر خودش را به شکل فجیعی می کشد؟ و غیره.

برادرش در طبقه بندی قربانی های او نمی گنجد علاوه بر اینکه رابطه خونی بین انها برقرار است و با توجه به اینکه "مکس" در خانه ی "بچه دزد" زندگی می کند، حاکی از رابطه ی حمایتگرانه "بچه دزد" از برادرش "مکس" است و با بهانه گیر افتادن هم قابل توجیه نیست. همچنین، وقتی برادرش را می کشد، این تصور در ذهن به وجود می آید که شاید مرگ پدر و مادرش که از آنها در طول اثر هیچ حرفی زده نمی شود، نیز زیر سر او باشد هرچند همه اینها حدس و گمان است و در اثر، ارجاعی وجود ندارد و همه این سوالات و گمانه زنی ها برای این به وجود می آیند که نویسندگان در ارائه اطلاعات توجیه کننده کنش های "بچه دزد" خساست به خرج دادند و بیش از حد نیاز به جنبه های بصری پرداختند و از ارائه اطلاعات درست در زمان مناسب برای شخصیت پردازی "بچه دزد" جا و واماندند.

در مجموع، تمام آنچه که گفته شد یک نسخه پوشالی از یک قاتل سریالی می سازد.

اشتباه در ارجاع به اثر اقتباسی

نکته دیگر اینکه "تلفن سیاه" اثر اقتباسی محسوب می شود و ممکن است اسکات دریکسون و رابرت کرگیل در مقام نویسندگان اثر، در برخی مواقع تماشاگران را به داشته های ذهنی خودشان از کتاب مورد اشاره برای توجیه کنش ها ارجاع داده باشند تا با مرور آنها خلاهای داستانی را پر کنند در صورتی که چنین رویکردی از نظر منطق فیلمنامه نویسی اشتباه است و هر اثر اقتباسی در هر ساختاری از قبیل: داستان، تئاتر و فیلم و غیره، باید بتواند به طور مستقل جوابگوی ابهامات ساخته شده در ذهن مخاطبان باشد و نقایص هر اقتباس با ارجاع به پیش زمینه ذهنی از اثر مورد اقتباسی قابل توجیه نیست از آنجا که اثر اقتباسی، امکان تبلیغ برای احیای اثر اولیه را داراست هنگامی که به درستی اقتباس صورت پذیرفته و نقایص تا حد امکان رفع شده باشد.

مضاف بر اینکه تماشاگران یک فیلم سینمایی ممکن است تمایلی به مطالعه منبع اقتباس نداشته باشند و فقط خواستار مواجهه سینمایی با اثر باشند و آنچه که نویسندگان و کارگردان بر پرده نقره ای تصویر کرده است در اینصورت، روبرویی با نقاط ضعف و قوت اثر نیز فقط در ساحت سینمایی اتفاق می افتد و ارجاع به اثر مورد اقتباس و در اینجا، داستان کوتاه هیچ محلی از اعراب نخواهد داشت.

هنگامی که "فینی" با بازی میسون تیمز با تلفن سیاه از کار افتاده ارتباط برقرار می کند تداعی کننده قسمت برقراری ارتباط "بیلی بایرز" از طریق چراغها و تلفن در فصل اول سریال "چیزهای عجیب تر" ساخته برادران دافر است که همه بر توهم بودگی آنها صحه می گذارند در صورتی که مادر از طریق گفته شده موفق به برقراری ارتباط با پسرش می شود.

در هر دو اثر، برقراری ارتباط راهی برای خروج شخص به اسارت درآمده است و در "چیزهای عجیب تر" رهایی از طریق انسان های حاضر در بُعد دیگر اتفاق می افتد و در اینجا، آنها دستورالعملهایی به "فینی" برای فرار از اسارت ارائه می کنند و آنچه که می‌گویند بازگوکننده تلاش‌های نافرجام آنها در فرار از دست "بچه دزد" است به صورتی که با راهنمایی‌ها، مخاطبان شاهد تجسم بخشی وضعیت و تلاش‌های دیگر ربایش شدگان برای رهایی از طریق "فینی" هستند که تصاویر خواب‌ها در خواب خواهر فینی "گوئن" با بازی "مادلین مک گرو" تکمیل کننده تصویر ساخته شده است.

 

پردازش قابل قبول شخصیت‌ها

از دیگر نقاط قوت اثر، پرداخت درست و به اندازه شخصیت های "پدر"، "فینی" و "گوئن" است و آنچه که راجع به آنها ارائه می کند در ادامه روایت مورد کاشت و برداشت قرار می گیرد.

به طور مثال: گوئن: از رابطه متضاد پدر با دختر، نظرات او درباره خواب های گوئن و تاثیر خودکشی مادر بچه ها بر الکلی بودگی پدر و خشونت وی، فینی: بیزاری پدر از سروصدا و کنش های سه شخصیت نامبرده در صحنه آشپزخانه، نتیجه گیری از عادت به زندگی در سکوت "فینی" و اولین فرار "فینی" از دست "بچه دزد" با استفاده از پاورچین راه رفتن و باز کردن قفل بدون سروصدا، پدر: مجازات دختر برای تعریف خواب ها برای پلیس، عدم باور به خواب ها و توهم نامیدن آنها در صحنه اتاق نشیمن و قبول این باور در صحنه پایانی.

رابطه سه نفره آنها در تقابل های دو نفره با یکدیگر و سه نفره به درستی تعریف می شود و در نهایت، به نتیجه می رسد آنچه که برای "بچه دزد" اتفاق نمی افتد.

همچنین، درباره دو شخصیت "بروس" و "رابین" دو همکلاسی فینی اطلاعات درباره روابط آنها با یکدیگر به اندازه است که بتوان به عنوان شخصیت های مکمل آنها را باور و جایگاه آنها را پیشبرد روایت پذیرفت.

در "تلفن سیاه" روی توانایی خواب های واقعی "گوئن" مانور فراوانی داده می شود و مسئله باورپذیری آنها در نظر دیگران، یادآور "حس ششم" ساخته ام. نایت شیامالان و تلاش های پسرک برای قبولاندن آنها به دیگران و چالش های پیش رو است که پسرک به مانند "گوئن"، یک منحنی انکار از سوی دیگران، شک و تردید، پذیرفتن این حقیقت در نظر خودش تا دیگران را می پیماید.

اسکات دریکسون برای بازسازی فضای دهه 1970 میلادی از شیوه ناتورالیستی برای ترسیم صحنه، البسه و تصویربرداری در صحنه های ارجاع به گذشته بهره می برد و از لحاظ زیبایی شناسی بصری وامدار هالیوود رنسانس است علاوه بر اینکه در هنگام تصویرسازی صحنه های دلهره آور صحبت با تلفن سیاه، به سورئالیسم سوق پیدا و در واقعگرایی صحنه ها خمودگی ایجاد می کند.

ایثن هاوک با وجود شخصیت پردازی نامناسب "بچه دزد" در فیلمنامه، بازی قابل قبولی را در مقام یک قاتل سریالی به نمایش می گذارد و می تواند عدم علاقه به دیگری، روحیات دیگرآزارانه، اجتماع گریزی و تمایل به خشونت نظام مند را به درستی نشان بدهد. میسون تیمز، مادلین مک گرو و جرمی دیویس دیگر ستارگان درخشان "تلفن سیاه" هستند.

نمره مثبت در ارتباط با مخاطب

"تلفن سیاه" ساخته اسکات دریکسون علی رغم اشکالاتی که دارد، می تواند با مخاطبان ارتباط برقرار و احساسات گوناگونی را در آنها بیدار کند از اینرو، برای تماشا گزینه مناسبی به شمار می رود و لایق نقدهای به طور عمده مثبتی است که تاکنون دریافت کرده.