مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس و رئیس کارگروه تخصصی ستاد هماهنگی و مدیریت تالابهای استان فارس گفت: آبخوانهای اطراف دریاچه بختگان بازده هیدرولوژیکی منفی داشته و انتقال آب شور از تالابها به سفرههای آب زیر زمینی تهدید جدی برای کشاورزی پایدار بوده و به جرات میتوان گفت با ادامه این روند کشاورزی به زودی روند زوال را پیش میگیرد.
حمید ظهرابی با تشریح اقداماتی که تا کنون به منظور انجام طرح مطالعه، حفاظت و احیای دریاچههای استان انجام شده است، گفت: انتقال آب شور از تالابها به سفرههای آب زیر زمینی تهدید جدی برای کشاورزی پایدار بوده و به جرات میتوان گفت با ادامه روند برداشت بیش از حد مجاز آب از سفرههای زیرزمینی کشاورزی رو به زوال خواهد رفت.
او اظهار کرد: بر اساس مطالعات انجام شده از میان آبخوانهای جهان آباد، خیر، استهبان، نیریز، تنگ حنا، پیچگان ۱، تنگ حنا – پیچگان ۲ و خانه کت، بیشتر آنها دارای بازده منفی به بختگان هستند. نحوی که در مجموع یک میلیون متر مکعب از آب شور تالاب وارد این سفرههای آب زیر زمینی میشود و با افزایش عمق چاهها و برداشت بیشتر از منابع و پایینتر رفتن سفرهها این فرایند تا شور شدن کامل سفرهها و متعاقب آن اراضی کشاورزی پیش خواهد رفت.
ظهرابی افزود: سفرههای آب زیر زمینی اطراف تالاب با کسری سالانه حدود ۱۲۰ میلیون متر مکعبی مواجه هستند و با این روند افت بیشتر سفرهها حتمی و در نتیجه شور شدن بیشتر سفرههای آب زیر زمینی کشاورزی منطقه را تهدید میکند.
مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس اظهار داشت: نتایج اولیه مطالعات هیدروژئولوژیکی آبخوانهای مجاور تالابها در دانشگاه شیراز نشان میدهد که جهت جریان طبیعی و نرمال از آبخوانها به تالابها وجود ندارد و جریان آب زیرزمینی معکوس شده و آب از تالاب به آبخوانهای مجاور وارد شده است و محاسبات اولیه بیلان آبخوانهای مجاور نشان میدهد که سالانه رقمی در حدود یک میلیون متر مکعب آب از تالابها به سمت آبخوانهای مجاور وارد میشود و باید توجه داشت که این مقدار در شرایط خشکی و زیر حد نرمال آب تالابها رخ میدهد.
او اظهار داشت: در اثر شرایط هیدروژئولوژیکی پیش آمده مقدار هدایت الکتریکی در آبخوانها از ۳ هزار و ۶۰ در استهبان تا ۱۹ هزار و ۴۵۰ میکروزیمنس بر سانتیمتر در تنگ حنا پیچگان ۱ افزایش یافته است.
این مقام مسئول گفت: بخش زیادی از آبهای زیرزمینی آبخوانهای آبرفتی که باید وارد تالابها میشدند هم اکنون توسط چاههای بهره برداری برداشت میشوند و ورود به تالابها و تغذیه آنها محدود شده است.
ظهرابی بیان داشت: بررسیهای اولیه نشان میدهد که برای رسیدن به یک شرایط نرمال هیدرولیکی بین تالابها و آبخوانهای مجاور، در گام اول علاوه بر تمرکز بر تغییر شرایط هیدرولیکی برای جبران آب زیرزمینی از آبخوانهای مجاور به سمت تالاب ها، باید تلاش شود که تغذیههای طبیعی از آبخوانهای آبرفتی و آهکی مجاور که باید وارد تالابها میشد، نیز مجدد احیا شود.
تالاب و دریاچه بختگان بزرگترین دریاچه استان فارس در سالهای پر آب زیستگاه زمستانه پرندگانی مانند فلامینگو، درنا، کبوتر دریایی، آبچلیک، مرغابی و غاز است که از روسیه و دشتهای سیبری به ایران مهاجرت میکنند.
این دریاچه که در فاصله ۲۲۰ کیلومتری شرق شیراز در استان فارس قرار دارد در حفظ بومساختار و محیط زیست شهرستانهای اطراف نیز تأثیر بسزایی دارد، دریاچه بختگان در شهرستانهای نی ریز و بختگان و در نزدیکی شهرستان خرامه در شرق استان فارس واقع شده است.