در این جلسه که به صورت وبینار برگزار شد، خسرو فروغان عضو هیات نمایندگان و رئیس کمیسیون صادرات، واردات و گمرک اتاق بازرگانی فارس گفت: صادرکنندگان فارس حضور موفق و طولانی مدتی در بازار کشورهای حاشیه خلیج فارس داشته اند اما متاسفانه به دلیل قالب شدن مسایل سیاسی بر اقتصادی، برخی از فرصت های اقتصادی که بازرگانان ما با زحمت های فراوان ایجاد کرده اند، از بین رفته و یا در حال از بین رفتن است.
او با بیان اینکه توسعه روابط تجاری با کشورهای دیگر نیازمند فراهم کردن زیرساخت های لازم است افزود: برای افزایش مبادلات تجاری باید مشکلات موجود داخلی صادرات کشور مرتفع شود تا صادرکنندگان و تجار ما بتوانند بر روی بازارهای هدف خود متمرکز شوند.
فروغان تاکید کرد: در حال حاضر بسیاری از کالاهای صادراتی استان فارس از طریق بازارچه های مرزی صادر می شود که باید برای رفع این مشکل تدبیر شود.
در ادامه امید ماهرانی دیگر عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی فارس نیز گفت: عمده محصولات صادراتی استان فارس به کشور عراق در حوزه لبنیات، کود اوره، سیمان، رب گوجه و مواد غذایی بوده که با توجه به بررسی های میدانی و نیازسنجی های انجام شده بازار عراق محصولات دیگری به ویژه در حوزه خدمات فنی مهندسی و توریست درمانی نیاز دارد که فعالان اقتصادی استان فارس می توانند در این زمینه خدمات با کیفیتی را ارائه دهند و جایگاه خوبی در بازار عراق داشته باشند.
او با بیان اینکه از یک و نیم سال گذشته بر روی بازار کشور عراق به عنوان بازار صادراتی استان متمرکز شده ایم اظهارداشت: هم اینک سهم صادرات فارس در بازار کشور عراق در خور استان نیست و بیشتر گواهی مبداهای کالاهای فارس در مرز و به اسم استان های دیگر صادر می شود.
ماهرانی ادامه داد: با همکاری بخش دولتی در استان برنامه ریزی های کاربردی برای حضور تجار و بازرگانان فارس در بازار کشور عراق انجام داده ایم که در این برنامه ریزی ها تلاش شده از بخش خصصوی استان حمایت های لازم انجام شود.
همچنین در ادامه علی عوض پور دبیر کل اتاق بازرگانی فارس هم گفت: کشور عراق از سالیان دور یکی از شرکای تجاری کشور ایران بوده و تجار و بازرگانان فارس حضور و پیشینه قوی صادراتی در بازار این کشور دارند.
وی با اشاره به پیشینه صادرات استان فارس با کشورهای حوزه خلیج فارس افزود: محصولات تولیدی استان با ذائقه مردم این کشور همخوانی دارد و مردم کشور عراق مصرف کننده جدی محصولات کشاورزی، مواد غذایی و صنعتی ما هستند.
عوض پور اظهارداشت: فعالان اقتصادی و بازرگانان ما انتظارات و حمایت هایی به ویژه در خصوص امنیت سرمایه گذاری از دستگاه دیپلماسی کشورمان در عراق دارند که با توجه به تاکید کشور بر افزایش مبادلات تجاری دو کشور ایران و عراق؛ نمایندگی وزارت امور خارجه ما در عراق باید بتواند به نیاز تجار ما پاسخ مناسب دهد.
او با بیان اینکه بخش صادرت نیازمند ثبات در رویه قراردادها و ایجاد اطمینان برای تجار دارد اضافه کرد: تغییر قانون و مقررات و مشکلاتی در حوزه زیرساخت ها، مسایل گمرکی و حتی اخذ ویزا از سوی کشور عراق در خصوص تجار کشور ما وجود دارد که نیاز است در برخی از مسایل ثبات و اطمینان صادراتی برای تجار ایجاد شود.
عوض پور با تاکید بر اینکه بازار کشور عراق یکی از کشورهای هدف صادراتی استان فارس است ادامه داد: استان فارس می تواند تامین کننده نیازهای صادراتی در حوزه های مختلفی در کشور عراق باشد که توریست درمانی می تواند به عنوان یکی از پتانسیل های خوب استان فارس می تواند زمینه ساز گسترش مبادلات تجاری ما با کشور عراق باشد.
او ادامه داد: امیدداریم با حمایت های انجام شده سهم استان فارس در تجارت خارجی با کشور عراق افزایش یابد.
در ادامه عبدالعظیم خادم حمزه مدیر کل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری فارس نیز گفت: بر اساس برنامه ریزی های انجام شده در استان، تقویت حضور در بازار کشور عراق یکی از اولویت های بخش اقتصادی استان است لذا اتاق بازرگانی، سازمان صمت و جهاد کشاورزی استان باید فعالیت های تخصصی و کارشناسی بیشتری بر روی این بازار داشته باشد.
او عنوان داشت: تولید کنندگان و صادرکنندگان ما باید بر اساس نیاز و شناخت از بازار صادراتی خود اقدام به تولید و بازاریابی محصولات خود کنند و اگر تولیدات ما در قالب زنجیره ارزش کالایی وارد بازار کشورهای هدف صادراتی شود موفقیت ما نیز بیشتر خواهد بود.
خادم حمزه با بیان اینکه تصمیم های خلق الساعه صادرات ما را تحت تاثیر قرار داده است تصریح کرد: برگزاری نمایشگاه دائمی فروش و معرفی کالاهای استان فارس در کشور عراق و آموزش تجار و بازرگانان برای آشنایی با فرهنگ و بازار این کشور از مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
در ادامه همچنین سید رضا ساداتی معاون برنامه ریزی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس هم گفت: هم اکنون صادرات استان فارس به کشور عراق در وضعیت خوبی است اما نقطه مورد تاکید ما بر گسترش و توسعه فعالیت های تجاری، حضور مستقیم تجار فارس در کشور عراق بدون هرگونه واسطه است.
او افزود: همچنین پتانسیل توریست درمانی استان فارس بسیار مورد استقبال مردم کشور عراق است که فعالان اقتصادی ما به خوبی از این ظرفیت استفاده نکرده اند و باید در زمینه جذب توریسم درمانی اقدامات گسترده تری انجام شود که سفارت ایران در عراق می تواند در این زمینه کمک شایانی به استان فارس ارائه کند.
در ادامه این جلسه عبدالامیر ربیهاوی رایزن اقتصادی ایران در عراق که از طریق وبینار در این جلسه حضور داشت، گفت: در مدت اخیر به دلیل ویروس کرونا مرزهای کشور عراق به روی ایرانیان بسته شد که در این مدت صاحبان واحدهای تولیدی و فعالان اقتصادی نتوانستند در این کشور حضور پیدا کنند و هم اینک مشکل تردد برای تجار و بازرگانان ایرانی رفع شده و انجام می شود.
وی با اشاره به اعلام ممنوعیت های صادراتی به کشور عراق افزود: کشور عراق از چند سال گذشته برنامه ریزی مدونی خودکفایی در برخی حوزه ها از جمله کشاورزی را دنبال می کند که تجار و بازرگانان می توانند در کنار ممنوعیت های وارداتی که کشور عراق اعلام کرده مباحث مهم سرمایه گذاری های مشترک، سرمایه گذاری و صنایع تبدیلی را با جدیت پیگیری کنند.
ربیهاوی اظهارداشت: ارتباط و شناخت بازرگانان ما از تجار عراق بسیار کم است و متاسفانه کالاهای ایرانی با وجود کیفیت بالایی اما بازاریابی مناسبی در بازار عراق نشده به طوری که در بسیاری از مواقع می بینیم که بازار عراق با کالاهای ما آشنایی لازم را ندارند که این ضعف ما است.
وی با اشاره به روال قراردادها و فاکتورها در کشور عراق اضافه کرد: یکی از مشکلت تجار ما در صادرات با کشورهای دیگر به دلیل در نوسان بودن نرخ ارز مباحث مربوط به قراردادهای تجاری است که اگر بازرگانان ما در موضوع قراردادها اتاق بازرگانی را ناظر خود بدانند میزان آسیب پذیری تجارت ما کاهش و آمار صادرات ما افزایش می یابد.
ربیهاوی ادامه داد: فارس باید توان بیشتری را بر روی بازار کشور عراق اختصاص دهد که در این زمینه سفارتخانه کشورمان در عراق می تواند اطلاعات دقیق، به روز و خوبی را به تجار و بازرگانان ارائه دهد.
وی با بیان اینکه با تاکید بر اینکه عراق امروز بسیار متفاوت با گذشته است و راه های صادرات به این کشور بسیار متفاوت شده است عنوان داشت: تفاوت امروز کشور عراق موجب می شود ما برای حضور در این بازار رویکرد صادراتی خود را از کالای به سرمایه گذاری تغییر دهیم.
در ادامه این جلسه مهرزاد زارعی سرکنسولگری ایران در بصره هم در این جلسه گفت: ما در صادرات به کشور عراق مشکلات ساختاری داریم و باتوجه به چشم انداز صادراتی مشخص شده کشور برای میزان صادرات با کشور عراق باید استراتژی حمایت از صادرات به عراق در کشور تدوین و اعمال شود.
وی افزود: بسیاری از تجار و بازرگانان ما گمان می کنند عراق به دلیل عدم سیاست واحد، بازار ساده ای دارد اما این طور نیست بلکه بازار کشور عراق پیچیدگی هایی دارد که یکی از الزامات موفقیت در بازار این کشور برنامه ریزی برای حضور بلند مدت است.
زارعی، عمده چالش های روابط تجاری و اقتصادی ایران با عراق را قوانین خلق الساعه، فقدان راهبرد فراگیر ملی و بلند مدت نسبت به توسعه روابط تجاری و اقتصادی با این کشور، موازی کاری و تعدد مراکز مدیریتی و دخیل در حوزه تجاری و اقتصادی، محدودیت ها و مشکلات بانکی و بیمه ای، مشکلات زیر ساختی مانند گمرک و بازارچه ها و پایانه های مرزی، فقدان سامانه جامع و یکپارچه گمرکی در مرزهای خروجی به سمت عراق، عدم توانایی در معرفی کالاهای ایرانی و بازاریابی نامناسب در کشور عراق، عدم آگاهی و شناخت سلایق بازار عراق، ضعف در سیستم حمل و نقل ریلی و جاده ای و عدم حمایت های خاص و مشوق های اختصاصی دولتی برای اقدامات ترویجی و اثرگذار در تجارت با عراق عنوان کرد.
وی از جمله راهکارهای حضور موفق در بازار کشور عراق را ضرورت تغییر نگاه و دیدگاه مدیران دولتی و تجار نسبتبه بازار این کشور، تلاش برای حذف واسطه ها میان شرکای تجاری و فعال سازی شرکت های مدیریت صادرات به جای شرکت های تولیدی، اعمال کنترل و نظارت بیشتر بر کالاهای صادراتی از سود نهادهای نظارتی در مرزها، برگزاری دوره های آموزشی آشنایی با فرهنگ تجارت با کشور عراق برای تجار کشورمان، توجه به زیر ساخت های تجاری مرزی و رفع مشکلات، ایجاد مرکز دائمی فروش در داخل عراق، ایجاد مراکز دئمی فروش مرزی، تشویق تجار به سرمایه گذاری های مشترک در عراق، ایجاد شعب شرکت های برتر و منتخب ایرانی در عراقريال اتخاذ سیاست های ملی حمایتی و تشویقی نسبت به شرکت های صادرکننده خدمات فنی و مهندسی، فعال سازی بخش عراق در اتاق های بازرگانی استانی و اتاق مشترک، برشمرد.
در این جلسه سایر اعضا به بیان دیدگاه های خود در خصوص بازار کشور عراق پرداختند.