راستین آنلاین:در شرایطی صنعت هوایی ایران بیش از 4 دهه به علت تحریم های آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران دچار فرسودگی ناوگان شده بود،امضاء برجام امید ها را برای اوج گرفتن هواپیماهای ایرانی خصوصا ناوگان هواپیمایی ملی یعنی ایران ایر «هما» در آسمان باردیگر زنده کرد.
اما شاید کمتر کسی به این نکته توجه کرده است که تحریم های صنعت هوایی ایران ارتباطی با فعالیت های هسته ای کشورمان ندارد.درواقع این تحریم ها پس از انقلاب اسلامی و بعد از قطع روابط ایران با آمریکا توسط این کشور اتخاذ شد که در جریان توافق هسته ای با تدبیر دولت یازدهم بخش اعظمی از آن برچیده شد.
اما اکنون چراغ‌ها سبز شده است. حالا نه‌تنها سازندگان هواپیما که ایرلاین‌ها نیز به ایران چشم دوخته‌اند تا بلکه سهمی از کیک بزرگ حمل‌ونقل هوایی ایران در سال‌های پیش رو ببرند. این تنها اروپایی‌ها نیستند که پای میز مذاکره با ایران نشسته‌اند، صحبت از هواپیما که به میان آمد، آمریکایی‌ها نیز وارد میدان شدند و ابتدا با ایجاد شک و شبهه درصدد برآمدند رقیب اروپایی را از میدان به درکنند و بعدازآن بود که خود صندلی را کنار کشیدند تا جایی در آینده صنعت هوایی ایران داشته باشند.
بازسازی ناوگان صنعت هوایی در ایران و تجدید ساختار این صنعت خود از مهم‌ترین برنامه‌های پیش روی اقتصادی ایران در سال‌های آتی است.
گره خوردن بازسازی صنعت هوایی ایران به برجام، از آنجایی اتفاق افتاد که بهانه‌های واهی برای تحریم ایران، صنعت هوایی را نیز بی‌نصیب نگذاشته بود و فروش هواپیمای مسافری به ایران را نیز مشمول قوانین بازدارنده کرده بود. در قالب برجام اما لغو این تحریم غیرانسانی موردتوجه قرار گرفت و این امتیاز خاص برای دیپلمات‌های ایران ثبت شد.
حالا اما، در آستانه یک‌سالگی برجام، کم‌کم زمزمه‌ها در خصوص اجرایی بودن یا نبودن خرید هواپیما بالاگرفته است و آنچه از قول وزیر راه و شهرسازی و دیگر مقامات اقتصادی ایران به گوش می‌رسد دلالت بر آن دارد که خرید هواپیما قطعی است.
شاید ازاین‌روست که ایرلاین هایی که تا دیروز چندان نگاهی به همکاری با ایران نداشتند، امروز با چراغ‌های سبز، در جستجوی جایی پای میز مذاکره با ایران هستند. وزیر راه و شهرسازی می‌گوید مذاکرات برای نهایی شدن خرید هواپیما از دو شرکت ایرباس و بوئینگ در تهران ادامه دارد.
وی این جمله را با چاشنی امیدواری همراه می‌کند و می‌گوید: امیدواریم به‌زودی نتایج را در این خصوص با مردم در میان بگذاریم.
این سخنان در حالی از سوی وزیر راه و شهرسازی اعلام‌شده است که منتقدان عملی نبودن برنامه خرید هواپیما را مهم‌ترین نقطه مانور خود تبدیل کرده است. کلیدواژه «همه‌چیز در حد حرف است»، اینجا نیز کاربردی فراوان برایشان یافته درحالی‌که پیش‌ازاین برای عملی شدن این قرارداد حتی مجوزهای لازم از دولت آمریکا نیز گرفته‌شده است و بوئینگ در انتظار فروش هواپیما به ایران، روزهایش را پست سر می‌گذارد.
بدون تردید همان‌گونه که خرید هواپیما برای ایران اهمیت دارد، سازندگان هوایی نیز آگاه‌اند که ورود تقاضای ایران به بازار خرید هواپیما این صنعت را می‌تواند دستخوش تغییر کند و رونقی را در این عرصه پدیدار نماید.
بااین‌حال قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی نیز می‌گوید: بعد از مدت‌ها مذاکره و بررسی‌های تخصصی، امضای قرارداد با ایرباس و بوئینگ به مرحله آخر رسیده و به‌زودی متن توافق شده امضا می‌شود.
وی با اشاره به این نکته که شرکت‌های داخلی می‌توانند در لیست زنجیره تأمین قطعات هواپیماهای ایرباس قرار بگیرند گفت: بعد از مدت‌ها مذاکره و بررسی‌های تخصصی امضای قرارداد با ایرباس و بوئینگ به مرحله آخر رسید و به‌زودی متن توافق شده امضا می‌شود.
قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل و تأمین مالی گفت: امضای قرارداد با ایرباس و بوئینگ به مرحله آخر رسید و به‌زودی متن توافق شده امضا می‌شود. خرید ۱۱۱ فروند هواپیما از ایرباس با اعتبار کمتر از ۱۰ میلیارد دلار و خرید ۱۰۸ هواپیما از بوئینگ به مرحله پایانی خود نزدیک شده است.
ایران قطعه هواپیما می سازد
حالا آنچه در هیاهوی خبری این روزها گم‌شده و از نظر دورمانده است، اتفاقی است که در صورت رخ دادن، صنعت ایران را آبستن حوادثی تازه می‌کند. سخن از ورود ایران به باشگاه قطعه سازان هواپیماست.
اصغر فخریه کاشان، قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در حوزه بین‌الملل در این خصوص توضیحاتی مبسوط داده و گفته است: وقتی پیش‌نویس همکاری در ماه ژانویه در پاریس امضا شد تفاهم کردیم که شرکت‌های داخلی که معاونت فناوری و تحقیقات علمی رئیس‌جمهوری مشخص می‌کند قطعات (سخت‌افزار- نرم‌افزار) برای هواپیماهای ایرباس بسازند. بر این اساس شرکت‌های داخلی می‌توانند در لیست زنجیره تأمین قطعات هواپیماهای ایرباس قرار گیرند.
وی می افزاید: طبق پیش‌نویس، قرار شده نمایندگان ایرباس به ایران بیایند و بررسی‌های لازم را انجام دهند. تاکنون آمدوشدهای زیادی صورت گرفته است. لذا کمیته اجرایی شکل‌گرفته است تا بررسی‌های تخصصی صورت گیرد. شرکت‌های واجد شرایط ایرانی با تأیید ایرباس می‌توانند قطعات و خدمات خود را در سطح جهانی تولید کنند.
قرار گرفتن در زنجیره تدارک ایرباس کمک می‌کند تا تولیدات داخلی هدفمند و باکیفیت باشد. البته قرار است همین روند هم در مورد شرکت بوئینگ اجرایی شود.