سعید نظری با اشاره به اینکه از طریق رسانههای جمعی خبر دار شدیم حوزه مدیریت شهری شهر صدرا چند ماهیست در تب و تاب برخی چالشها میسوزد، اضافه کرد :اخیرا همکاران عضو شورای اسلامی این شهر با انتشار نامهای مشترک طرح پیشنهاد الحاق شهر صدرا به کلانشهر شیراز را مطرح کردند.
او افزود :این پیشنهاد با توجه به سکونت جمعیت قابل توجهی از شهروندان در شهر صدرا که مناسبات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خود را روزانه در کلانشهر شیراز دنبال میکنند، قابل تأمل است.
هرچند شهر صدرا در قالب طرح توسعه شهرهای جدید ایجاد شد، اما به نظر میرسد مطالعات جامعی در حوزه تأمین زیرساختهای شهری برای اسکان چند صد هزار نفر در این منطقه در دهه 70 صورت نگرفته و یا اگر مطالعاتی هم انجام شده، این مطالعه فاقد قابلیتهای آیندهپژوهی بوده و یا در عملیات عمرانی به آن بیتوجهی شده است.
سخنگوی شورا و رییس کمیسیون نامگذاریاظهار کرد :در عین حال شهر صدرا با وجود قریب به 130 هزار نفر شهروند با مشکلات و چالشهای متعددی روبرو است و آسیبهای متعدد اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی این شهر را هدف گرفته است که البته کلان شهر شیراز نمیتواند از این آسیبها در امان باشد.
نظری تصریح کرد :در نظام برنامه ریزی شهری، توسعه و گسترش شهری به شکلهای مختلفی رخ میدهد؛ افزایش محدودههای شهری از طریق الحاق یک شهر یا چند روستا نمونهای از این راهکارهاست که با هدف گسترش عدالت در بهرهمندی از امکانات و خدمات شهری، افزایش مشارکت مردم در برنامه ریزی و مدیریت شهری، کارآیی و انعطاف پذیری، واقع گرایی، حفظ تعادل و توازن محیطهای شهری و حفظ ارزشهای کالبدی صورت میپذیرد.
او گفت :هرچند با پذیرش الحاق صدرا به شیراز، بروز برخی آسیبها در حوزه مدیریت شهری شیراز دور از ذهن نیست اما با این الحاق میتوان «شیراز بزرگ» را تصویر کرد، که باز هم با این اقدام قلب و مغز متفکر تحولات حاکم بر محدوده شیراز بزرگ، شهر شیراز است.
نظری بیان کرد :در سازمان فضایی شیراز بزرگ شامل (شیراز، دوکوهک، صدرا و ...)، صدرا از مهمترین شهرهای موثر در این ساختار فضایی خواهد بود.
وجود مراکز مهم آموزش عالی، مراکز درمانی و مجتمعهای گردشگری و باغ شهرها در پیرامون شهر صدرا از مهمترین عواملی هستند که سبب ایجاد رابطه و تعامل میان شهر شیراز و شهر صدرا میشوند و شیراز بزرگ را رقم خواهند زد.
او ادامه داد :الحاق صدرا به شیراز از دیدگاههای شاخص شهرسازی از جمله دیدگاه نومنطقهگرایی قابل بررسی است، که در دیدگاه نو منطقهگرایی که از دهه 1990 در عرصه نظری ظاهر شد، با بررسی مسائل متعددی که مناطق کلانشهری با آن دست به گریبان هستند، بار دیگر بر روی ساختار نهادی منفک متمرکز شده است.
در این الگو به جای تأکید بر ساختارهای نهادی پر حجم بر «فرایندهای همکاری و مشارکت» تأکید میشود و در الگوی حکمروایی کلان شهری، توسعه اقتصادی و نقش منطقه کلان شهری در اقتصاد جهانی (با تشدید مزیتهای رقابتی آن) مورد توجه قرار میگیرد.
نظری خاطر نشان کرد :از این جهت دامنه تاثیرگذاری متقابل شیراز و صدرا بر هیچکس پوشیده نیست.
خروج روزانه صدها شهروند صدرایی به مقصد شیراز با هدف کسب و کار و یا تأمین نیازهای روزانه و سیر بازگشت عصرانه شهروندان به سمت صدرا حاکی از تنیده شدن منافع جمعیت دو شهر در همدیگر است.
ضعف مدیریت شهری باعث بروز چالش ها و آسیب های گسترده
او اظهار کرد :باید اذعان کنم ضعف مدیریت شهری و نبود ساختار اداری، عملیاتی و نظارتی در شهر صدرا باعث بروز چالشها و آسیبهای گسترده در حوزههای مختلف و هدر رفت منابع موجود این منطقه شده است.
او افزود:فقدان ساختار متمرکز تصمیمگیری با وجود سازمان عمران و شهرداری صدرا بر عدم شفافیت در تخصیص منابع و منافع در این شهر سایه انداخته است و از طرفی بدلیل سکونت بسیاری از شهروندان شاغل شیرازی در شهر صدرا، شهرداری شیراز به ناچار مجبور است بخشی از خدمات و منابع خود را تا دروازههای صدرا بگستراند که احداث چپگرد و یا توسعه خطوط حمل و نقل ریلی و اتوبوسی و تحمیل و تحمل ترافیک سنگین در بلوارهای حسابی و میرزای شیرازی نمونهای از این اقدامات است.
همچنین برنامهریزی در حوزه حفاظت از محیط زیست شهر شیراز به دلیل نبود مدیریت یکپارچه با مشکلاتی روبرو کرده که تخلیه برخی از فاضلابهای خانگی شهر صدرا در رودخانه خشک نمونه بارزی از آن است.
سخنگوی شورا و رییس کمیسیون نامگذاری
ادامه داد :بنابراین الحاق صدرا به شیراز میتواند راهکار موثری در کاهش آسیبهای منطقهای باشد و نقاط قوتی را به همراه خود داشته باشد از جمله:
1ـ کیفیت برنامهریزی شهری و تهیه طرحهای توسعه شهری محدوده شیراز ارتقا مییابد.
2ـ تناقضها در ضوابط و مقررات ساختمانی در صدرا و شمال غرب شیراز کاهش مییابد.
3ـ وضعیت خدمات رسانی به شهر صدرا و حوزههای اطراف بهبود مییابد.
4ـ به موقع با رویدادها و حوادث طبیعی احتمالی با مدیریت و فرماندهی واحد مقابله میشود.
از دیگر سو این الحاق البته نقاط ضعفی نیز دارد از جمله
1ـ ممکن است به نیازهای واقعی مردم صدرا و غرب شیراز ناشی از نگاه ایده آلی به محدودههای شهری بی توجهی شود.
2ـ طرح و برنامه دقیق برای الحاق دو شهر ارایه و اجرا نشود.
3ـ برنامه ریزی متناسب با منابع موجود صورت نگیرد و زخمهای چرکین ناشی از فقدان مدیریت یکپارچه شهری دوباره سر باز کند.
4ـ پیش ینی دقیق از اتفاقات آینده در برنامهریزیها صوزت نگیرد.
چالشها و تهدیداتی نیز میتواند این الحاق را تحت الشعاع قرار دهد از جمله اینکه
1ـ به اهداف کیفی، عدالت اجتماعی و ارزشهای اجتماعی در پیشنهادات الحاقی توجه کافی نشود.
2ـ تحول اثرگذار در کیفیت مدیریت شهری و تأمین خدمات و خواستهای شهروندان در صدرا رخ ندهد.
4ـ به تامین فضاهای عمومی و خدمات شهری در بافت الحاق شده صدرا بی توجهی شود.
5ـ بروکراسی و فساد ناشی از تعدد قوانین و تشکیلات نهادها و تداخل وظایف آنها استمرار یابد.
همچنان که تهدیدات و چالشهای الحاق بر شمرده شد، تهدیدات و چالشهایی برای عدم الحاق صدرا به شیراز نیز وجود دارد که از جمله میتوان به نابودی منابع باقی مانده در سایه ضعف مدیریت و عدم امکان نظارت مستمر و اثرگذار بر مدیریت صدرا اشاره کرد به گونهای که روزی این شهر به شیراز الحاق شود که دیگر منابعی برای مدیریت آن باقی نمانده باشد.
بنابراین در چنین شرایطی تشکیل ساختار یکپارچه در منطقه کلان شهری به لحاظ اقتصادی برای فراهم سازی خدمات به صرفه تر است. چنین ساختاری با توسل به برنامهها و طرحهای توسعه شهری یکپارچه، کارآیی را افزایش و موجب هماهنگی در توسعه منطقهای میشود.
او اضافه کرد :به اعتقاد کارشناسان حوزه مدیریت شهری وشهرسازی یکی از راههای ایجاد یکپارچگی در مدیریت، یکپارچگی در مدیریت فضاهای به هم پیوسته است. معمولاً ایجاد این یکپارچگی (یکپارچگی کالبدی – فضایی)، به یکپارچگی عملکردی، مورفولوژیکی، مدیریتی و... کمک میکند.
مدیریت یکپارچه شهری سطوحی مختلفی دارد که از آن جمله میتوان به یکپارچگی عملکردی، یکپارچگی لایههای مدیریت (هماهنگی در سیاستگذاریها و برنامه ریزیها)، یکپارچگی قلمرویی (فضایی) اشاره کرد.
نظری اضافه کرد :الحاق شهر صدرا به شهر شیراز باعث افزایش هماهنگی در حوزههای اجتماعی، مدیریتی، اقتصادی، محیطی و... است.
با توانی که در مدیریت شهری شیراز قابل تصور است و با تاسیس منطقه جدیدی در صدرا میتوان بخش مهمی از شمال غرب شیراز را ساماندهی و به افزایش ضریب رفاه شهروندان کمک کرد.
او شرایط را اینگونه اعلام کرد :
1ـ دخالتهای سازمان عمران شهر صدرا پایان پذیرد و صدرا از قوانین مدیریت شهری حاکم بر دیگر شهرها تبعیت کند.
2ـ دولت به تسریع در تهیه طرح توسعه و عمران (جامع) محدودههای الحاق شده و نیز جبران نقصهای زیرساختی که از بدو تاسیس شهر صدرا تاکنون معطل مانده، متعهد شود.
3ـ از امکانات کالبدی و خدمات موجود دو شهر برای تأمین نیازهای ساکنان دو شهر استفاده شود.
4- منابع انسانی، مکانیکی و فیزیکی موجود در شهر صدرا در قالب منطقه فعلی یا جدید شهرداری شیراز استفاده شود.
5ـ همگراییها و تعاملات در جهت بی اثر کردن ناهماهنگیها در قوانین و دستگاههای خدمات رسان در قالب کمیته الحاق افزایش یابد.
6ـ مشارکت و در خواستهای محلی مردم شهر صدرا در تصمیم گیریها و برنامه ریزیها به رسمیت شناخته شود.
7ـ طرح دقیق و مرحله بندی شده برای الحاق دو شهر با هدف تعین تکلیف اراضی فریز شده بین صدرا و منطقه ده شهرداری شیراز تهیده شده تا هم پدیده زمین خواری و فساد در منطقه کاهش یابد و هم مدیریت شهری با شفافیت کامل بتواند در منطقه حاکم شود.