پاسخ علمی معاون استاندار فارس به تهدیدات امنیتی یک نماینده مجلس/فارس پای تامین آب مردم بوشهر ایستاده است

دشتستان سرزمین نسبتا هموار و وسیعی است که در جنوب ایران وجنوب غربی استان فارس واقع شده و خود شامل مناطق چندی است.این سرزمین میان کهگیلویه درشمال و دشتی در جنوب قرار گرفته و محدود است .ازطرف شمال به استان خوزستان و قسمتی از کهگیلویه و بویراحمد ،ازمشرق به استان فارس ، از جنوب به شهرستان دشتی از توابع استان بوشهر و از مغرب به سواحل خلیج فارس منتهی می شود.

دالکی، شاپور، حله، اهرم وشورپنج رودخانه ای هستند که این دشت 6366کیلومتر مربعی رادرطول سالیان درازآبیاری می کرده اند.

اما حالا این سرزمین تاریخی با بحرانی به نام تامین آب روبروست.

بحرانی که اگر با تدبیر مدیریت نشودمی تواند منشاء برخی اتفاقات ناگوارباشد.

درحالیکه نفس های دشتستان بزرگ از بی آبی  و گرما به شماره افتاده است،نماینده مردم این شهرستان درمجلس شورای اسلامی گناه این بی آبی را به گردن مسئولان استان فارس می اندازد و اعلام کرده است: علت حل نشدن مشکل آب مردم بوشهر برداشت غیرقانونی توسط موتور پمپ‌هایی است که در اطراف رودخانه شاپور در شهرستان کازرون نصب شده است .

محمدباقر سعادت دایره هشدار های های خود را کمی فراتر از تحلیل های علمی برده و با واردکردن این موضوع به مسائل امنیتی گفته است: «صراحتا می‌گویم اگر کوچکترین مشکل امنیتی در شهرستان رخ دهد مسئولان و استاندار فارس و فرماندار کازرون مقصر هستند و باید در شورای عالی امنیت پاسخگو باشد.»

تهدید های سعادت در حالی رسانه ای شده است که با توجه به روند کاهش شدید نزولات آسمانی و پایین آمدن سطح آبهای زیر زمینی این وضعیت امروز دشتستان از سالها پیش قابل پیش بینی بوده است .

از سویی دیگر بررسی ها نشان می دهد در ادوار گذشته مسئولان آبفای فارس بارها هشدار تابستان سخت را برای دشتستان و بوشهر هشدار داده بوده اند.

این در حالی است که ظاهر از سالها پیش قرار بوده در شبانکاره دشتستان در میانه خط کوثر یک ایستگاه پمپاژ جهت انتقال ۲۰۰ لیتر بر ثانیه باهدف  افزایش آب ورودی به دشتستان و همچنین مقابله با تابستان های سخت و بی آبی های پیاپی و دراز مدت احداث شود که متاسفانه این پروژه به دلیل کمبود اعتبار هنوز اتمام نیافته است .

مسئولان استان بوشهر به فکر حل مشکل تامین آب مردم باشند

حالا و در شرایطی که بجز سعادت سرپرست معاونت عمرانی استانداری بوشهر هم تلویحا علت بی آبی دشتستان را متوجه مسئولان استان فارس می داند ، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری فارس معتقد است که این افرادبه جای فرافکنی و سلب مسئولیت از خود با بررسی های علمی و عملیاتی باید به فکر حل مشکل تامین آب آشامیدنی شهروندان بوشهر باشند.

عنایت الله  رحیمی، که روز یکشنبه با ایرنامصاحبه کرده است، اظهارات نماینده شهرستان دشتستان استان بوشهر را که مسئولیت مشکل آب این استان را متوجه مسئولان استان فارس دانسته، نوعی فرار از مسئولیت پذیری دانسته و گفته است: «مشکل کمبود آب در استان بوشهر با مقصر دانستن دیگران و انداختن مسئولیت به گردن آنها حل نخواهد شد.»

رحیمی که معتقد است  مردم فارس بخصوص کازرون به رغم تنگناهای معیشتی که در اثر خشکسالی بر آنان وارد شده به دلیل حس نوع دوستی و بر پایه اعتقادات عمیق فرهنگی و مذهبی خود تاکنون نهایت همکاری را برای تامین آب آشامیدنی مردم شریف استان بوشهر به ویژه شهرستان دشتستان داشته اند و در آینده نیز خواهند داشت ،احتمال می دهد که برخی اظهارنظرهایی که او آنها را غیرمسئولانه می خواند از سر بی اطلاعی مطرح شده است.

او اظهار داشت: مردم شهرستان کازرون وی درباره شرایط آب منطقه کازرون و چگونگی انتقال آب از این شهرستان به استان بوشهر می گوید: رودخانه شاپور از ارتفاعات شمال شرقی شهرستان کازرون سرچشمه می گیرد و در محل تنگ چوگان به چشمه ساسان متصل می شود و پس از عبور از ناحیه غربی کازرون و دشت خشت و پس از اتصال با چند شاخه فرعی دیگر در نزدیکی روستاهای جره و میلک وارد دشت شبانکاره شهرستان دشتستان استان بوشهر می شود و ضمن تلاقی با رود دالکی به نام رودخانه حله به خلیج فارس می ریزد.

رحیمی که با استناد به منابع علمی سخن می گویدمی افزاید: در محدوده شهرستان کازرون حدود 2 هزار هکتار از اراضی و باغ های مجاور رودخانه شاپور تحت پوشش کانال های انتقال آب و نهرهای سنتی منشعب از رودخانه شاپور و چشمه سارها قرار دارند که در سال های اخیر به دلیل استمرار خشکسالی و کاهش منابع آب سطحی، برداشت آب و فعالیت های کشاورزی به شدت کاهش یافته و یا با محدودیت های جدی مواجه شده است.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری فارس می گوید: در سال آبی 96 – 97 به دلیل کاهش 60 درصدی بارش ها (132 میلیمتر)، دِبی (جریان آب در ثانیه) رودخانه شاپور نسبت به سال 95 – 96 به شدت کاهش یافته همچنان که سایر رودخانه های استان فارس نیز بین 70 تا 100 درصد با کاهش دِبی آب مواجه شده و خشکیده اند.

رحیمی در عین حال پرده از یک ازاتفاق تلخ بر می دارد و می گوید: باغ ها و اراضی حقابه دار حاشیه رودخانه شاپور در پایین دست محل برداشت آب بوشیگان در دشت کمارج و خشت نیز به شدت با مشکل کم آبی مواجه شده و خسارت های قابل توجهی به ویژه به باغ های نخل وارد آمده است.

وی می افزاید: کشاورزان منطقه خشت در شرایط عادی با آبگیری از رودخانه شاپور در محل بند انحرافی چروم آب را به شبکه آبیاری منتقل و باغ ها را به شکل نوبت بندی (معمولا 2 تا سه نوبت در فصل تابستان) آبیاری می کردند اما در شرایط فعلی و با استمرار خشکسالی که باعث کاهش شدید دِبی رودخانه شده و همچنین برداشت بیش از مقدار توافق شده برای تامین آب آشامیدنی استان بوشهر، عملا آبرسانی به بخشی از باغ ها غیر ممکن شده و باغ های چندین ساله در معرض آسیب جدی قرار گرفته اند.

او ادامه می دهد: مساحت باغ های تحت پوشش رودخانه شاپور و چشمه سارهای مجاور در محدوده بالا دست تاسیسات بوشیگان به میزان 622 هکتار است که در سال های اخیر با اعمال برنامه نوبت بندی و محدودیت شدید تامین آب می شود.

رحیمی می افزاید: حدود 150 هکتار از اراضی واقع در حاشیه رودخانه شاپور که به طور معمول به شکل صیفی کشت می شدند در سه سال اخیر امکان کشت را نداشته اند و از طرفی به منظور جلوگیری از بروز وقفه در تامین آب تصفیه خانه بوشیگان و انتقال آب به استان بوشهر، شرکت آب منطقه ای فارس به طور مستمر از انجام کشت در حاشیه رودخانه جلوگیری کرده که این کار با توجه به اتکای معیشت کشاورزن به درآمد کشاورزی همواره مشکل زا بوده است.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری فارس می گوید: به همین علت صرفا برای 30 هکتار از اراضی که کشت آنها به دلیل برداشت آب از رودخانه جهت انتقال به استان بوشهر دچار خسارت شد مبلغ 100 میلیون ریال برای هر هکتار پرداخت شد و در سال 96 نیز برای 130 هکتار از اراضی در ازای مبلغ 100 میلیون ریال برای هر هکتار به عنوان خسارت نکاشت پرداخت گردیده است و بر اساس مصوبات جلسه های مشترک مقرر شد که در سال 97 نیز به ازای هر هکتار مبلغ 140 میلیون ریال پرداخت و آب آنها به استان بوشهر منتقل شود که این کار نیز انجام شده است.

رحیمی می گوید: کار آبرسانی به استان بوشهر از منابع آب شهرستان کازرون تاکنون از سه طریق شامل برداشت آب از رودخانه شاپور به میزان 400 لیتر در ثانیه، برداشت آب از محل رودخانه چشمه ساسان به میزان 300 لیتر بر ثانیه و برداشت آب از منابع زیرزمینی (22 حلقه چاه) با ظرفیت حداکثر 600 لیتر در ثانیه انجام شده است.

رحیمی می افزاید: اما به دلیل کاهش نزولات جوی (67 درصد)، خشکیده شدن چشمه ساسان، کاهش دِبی آب رودخانه شاپور و پایین رفتن عمق ایستایی چاه های آب به دلیل خشکسالی و برداشت بی رویه انتقال آب به استان بوشهر با کاهش مواجه شده اما به رغم تمام این مشکلات ما سعی کرده ایم که میزان آب رودخانه حفظ شود و آب منابع زیرزمینی نیز در قالب چاه ها به استان بوشهر منتقل شود.

وی در عین حال می گوید: انتقال آب از شهرستان کازرون به استان بوشهر در حالی انجام می شود که بیش از 50 روستای شهرستان کازرون در جوار رودخانه شاپور فاقد آب آشامیدنی هستند و آبرسانی به آنها بعضا با تانکر انجام و قسمتی از شهر کازرون نیز دارای نوبت بندی بیش از 6 ساعت در شبانه روز است.

رحیمی از برگزاری بیش از پنج جلسه با معاونین عمرانی و سیاسی استانداری بوشهر، فرماندار شهرستان دشتستان و مسئولان آب منطقه ای و آب و فاضلاب بوشهر و دشتستان با مسئولان استان فارس خبر می دهد و می گیود:دراین جلسات تصمیمات خوبی برای ادامه انتقال آب به استان بوشهر اتخاذ گردید که همین امر به رغم خشکسالی شدید سبب تداوم آبرسانی به استان بوشهر شده است.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری فارس در عین حال می گوید: از سه سال گذشته تاکنون بارها مکتوب و همچنین در جلسات به شکل رسمی به مسئولان این استان اعلام کرده ایم که با توجه به وضعیت اقلیمی امکان تداوم آبرسانی از فارس به بوشهر به این شکل فراهم نیست و مسئولان این استان باید به فکر منابع جایگزین باشند.

رحیمی می افزاید: با توجه به همجواری استان بوشهر با دریا و خلیج فارس جهت تامین آب پایدار برای شهروندان آن استان این امکان فراهم بوده و خواهد بود و انتظار این است که مسئولان استان بوشهر به جای انداختن مسئولیت عدم پیگیری تامین آب پایدار برای مردم این استان به گردن دیگران تلاش خود را صرف تامین آب پایدار از دریا و دیگر منابع ممکن از طریق جذب سرمایه گذار بخش خصوصی و امکانات دولتی کنند.

در شرایطی که تامین دستگاه های آب شیرین کن و به سرانجام رسیدن پروژه ایستگاه پمپاژ شبانکاره می تواند گام بلندی در راستای حل بحران بی آبی در دشستان باشد،به نظر می رسد برخی اظهار نظرها با چاشنی امنیتی نه اینکه چاره گشا نیست بلکه می تواند به عاملی برای تحریک مردم و به خطر افتادن امنیت دو استان مهم و استراتژیک  کشورتبدیل شود.

اتفاقی که کوچکترین بی تدبیری درآن می تواندبه عنوان سوژه ای داغ برای رسانه های آن سوی آب های خلیج فارس مطرح شود.