مهمترين موضوع در آموزش رفتارهاي پرخطر، آموزش رفتارهاي جنسي سالم است.
ابتدا بايد ببينيم رفتار جنسي ناسالم و پرخطر چيست؟
رفتار جنسي ناسالم (UnsafeSex)، هر گونه تماس جنسي را ميگويند كه در آن فرد از سلامت خود يا شريك جنسي خود آگاه نباشد. مشكل از اين جا ناشي ميشود كه آگاهي از سلامت خود يا ديگران به راحتي امكانپذير نيست.
بعنوان مثال؛ در حدود 90 درصد افراد HIV مثبت از آلوده بودن خودشان اطلاعي ندارند. از طرف ديگر؛ منفي بودن آزمايشات تشخيصي در ابتداي آلودگي با HIV نميتواند دليل سالم بودن فرد باشد زيرا نتيجه اين آزمايشات در اوايل دوره آلودگي معمولاً منفي ميباشد. پس چاره چيست؟
براي آگاهي از سلامت افراد بايد به رفتارهاي آنها توجه كرد. اگر فردي از رفتارهاي پرخطر آگاهي داشته باشد بهتر ميتواند در خصوص سلامت خود يا شريك جنسي خود قضاوت كند. داشتن رفتارهاي پرخطر احتمال آلودگي به HIV و ساير عفونتهايآميزشي را بيشتر ميكند.
رفتارهاي جنسي پرخطر كدامند؟
رفتارهاي جنسي پرخطر عبارتند از:
• داشتن شركاي جنسي متعدد
• تماسهاي جنسي نامعمول (تماس مقعدي و دهاني)
• متوسل شدن به خشونت در زمان تماس جنسي
• مصرف الكل، مواد مخدر و يا روانگردان قبل از برقراري تماس جنسي
• تماس جنسي محافظت نشده (عدم استفاده از كاندوم)
بنابراين براي پيشگيري از HIV و ايدز در جامعه بايد رفتارهاي جنسي سالم را به افراد به ويژه نوجوانان و جوانان آموزش داد.
مقاومت در برابر فشارهاي جنسي فيزيكي
والدين همواره به فرزندان خود به خصوص دختران سفارش ميكنند تا از رفتن به مكانهاي ناشناخته خودداري نمايند.
امكان تجاوزات جنسي در اين مكانها بسيار زياد ميباشد. والدين و جوانان بايد همواره اين نكات را مد نظر داشته باشند.
طبق آمارهاي ارائه شده از سوي دفتر آمار دادگاه جنايات ملي آمريكا در سال 1990 بيش از 70000 مورد تجاوز جنسي در آمريكا گزارش شده است. و اين تنها 5/1 تعداد تجاوزات انجام شده ميباشد يعني در سال 1990 نزديك به 350000 تجاوز جنسي در آمريكا به وقوع پيوسته است.
بسياري از تجاوزات جنسي خشونت آميز در مورد دانشجويان دانشگاهي به انجام رسيده است كه تنها 20% آنها توسط افراد غريبه صورت گرفته است. بسياري از اين تجاوزات در قرار ملاقاتهاي گذاشته شده به انجام رسيده است.
سالانه در سراسر دنيا هزاران و شايد هم ميليونها دانش آموز و دانشجوي دختر، قرباني تجاوزات جنسي پسران دانشجو و يا دانش آموز ميشوند بسياري از اين افراد مدعي هستند كه آنها به علت تهديد و فشار فيزيكي مردان مجبور به قبول برقراري ارتباط جنسي شدهاند.
روابط جنسي اجباري نمونه واضحي از تجاوز محسوب ميشود و دختران و زنان همواره بايد جوانب احتياط را رعايت نمايند.زيرا گاهي اوقات هر چند كه يك متجاوز مقصر ميباشد ولي قرباني نيز عاري از گناه نيست.
مقاومت در برابر فشارهاي جنسي كلامي
فشارهاي جنسي كلامي، اغوا نمودن به منظور قبول برقراري ارتباط جنسي توسط جنس مخالف ميباشد و متاسفانه امروزه ما شاهد بسياري از فشارهاي جنسي كلامي و فيزيكي ميباشيم.
توجه به نكات زير بسيار مهم ضروري است
1) از صحبت نمودن با افراد غريبه و نا آشنا بپرهيزيد.
2) از رفتن به مجالسي كه شئون اخلاقي در آنها رعايت نميشود بپرهيزيد.
3) با همكلاسيها و يا دوستاني كه به خوبي آنها را نميشناسيد قرار ملاقات خصوصي نگذاريد.
4) از پوشيدن لباسهاي نامناسب بپرهيزيد.
5) همواره به توصيه والدين و مسئولان مدارس و دانشگاهها توجه نماييد.
6) اگر چه روابط جنسي بخشي مهمي از زندگي است ولي رعايت عفت اخلاقي از واجبات ميباشد.
براي اغوا نمودن شما براي برقراري روابط جنسي ممكن است از كلمات زير استفاده شود:
- اگر قبول نكني٬ ديگر تو را دوست ندارم
- اگر قبول نكني٬ با فرد ديگري دوست خواهم شد
- اگر قبول نكني٬ سرد و بي روح هستي
- اگر قبول نكني٬ حتما داراي عيب و نقصي هستي
و جملاتي از اين قبيل که نبايد فريب اين قبيل حرفها را بخوريد.
در صورت وقوع تجاوز جنسي چه بايد کرد
تجاوز جنسي زماني است که فعاليت جنسي بدون رضايت فرد و به اجبار و زور صورت پذيرد. توجه داشته باشيد، که در صورت تجاوز، اين متجاوز است که مجرم است و فردي که به او تجاوز شده است چه از بعد حقوقي، چه از بعد شرعي و اجتماعي، مجرم و گناهکار نيست.
بنابراين، کتمان موضوع از مسئولين بهداشتي، حقوقي و انتظامي به جز افزودن دامنه آسيب به شخص و نيز ادامه جرم متجاوز بدون دستگيري و مجازات فايدهاي نخواهد داشت. در صورت وقوع تجاوز اقدامات زير بايد صورت گيرد:
1. در اسرع وقت به متخصص زنان و زايمان و يا مرکز بهداشتي درماني جهت دريافت دارو و آشنايي با روشهاي اورژانس پيشگيري از بارداري مراجعه کنيد همچنين ارائه نمونه براي تشخيص و درمان زودرس بيماريهاي مقاربتي احتمالي و نيز نمونههاي لازم مورد نياز از نظر پزشکي قانوني براي شناسايي مجرم لازم است. همچنين پزشک درمانگر به منظور پيشگيري از ابتلا به برخي بيماريهاي منتقله جنسي، برخي از آنتي بيوتيکهاي لازم را تجويز مينمايد، در صورت لزوم واکسيناسيون از نظر هپاتيت B را انجام ميدهد و ادامه سير درمان و ارجاعات لازم را پيگيري می کند.
2. مراجعه به مراکز انتظامي براي طرح شکايت و ارائه اطلاعات لازم در جهت دستگيري فرد متجاوز
روش اورژانسي پيشگيري از بارداري
رايجترين روش پيشگيري بصورت اضطراي، مصرف قرصهاي معمولي خوراکي ضدبارداري HD است که به نام «قرص صبح روز بعد» مشهور شدهاند.
زمان و نحوه مصرف
* بعد از مقاربتي که احتمال بارداري دارد، در اولين فرصت 2 قرص خوراکي HD همراه با شير يا آب زياد بايستي مصرف شود. بايد دقت کرد که قرص نوبت اول را در زماني مصرف کرد که نوبت دوم را بتوان 12 ساعت پس از آن مصرف کرد. مصرف نوبت اول را بيدليل نبايد به تأخير انداخت، زيرا ميزان تأثير ممکن است با گذشت زمان کاهش يابد.
نکته مهم اينست که اگر بيش از 72 ساعت (3 روز) از مقاربت گذشته باشد، استفاده از روش اضطراري توصيه نميشود و بايستي در اين موارد با پزشک مشورت کرد.
12 ساعت پس از خوردن قرصهاي نوبت اول، 2 قرص HD ديگر بايستي خورده شود.
* اگر فرد در طول دو ساعت پس از مصرف قرصها در نوبت اول يا دوم، دچار استفراغ شد، در اولين فرصت بايد 2 قرص ديگر HD مصرف کند. اگر اين اتفاق بعد از خوردن قرصها در نوبت اول رخ دهد، قرصهاي نوبت دوم کماکان بايد 12 ساعت بعد از نوبت اول مصرف شوند. تزريق يک آمپول ب 6 بصورت عضلاني ميتواند در کاهش تهوع مؤثر باشد. استفراغ اگر بيش از دو ساعت بعد از مصرف قرصها رخ دهد، اهميتي ندارد زيرا دارو جذب شده است.
* مقدار مصرف ذکر شده در بالا، براي قرصهاي از نوع HD است. اگر قرص نوع LD در دسترس باشد، بايستي درهر نوبت 4 قرص مصرف کرد ( در مجموع 8 قرص ).
هشدار
اين روش فقط براي موارد اضطراري بکار ميرود و نبايد بطور مداوم، بعنوان يک روش پيشگيري بکار رود. بلکه پس از استفاده از اين روش، بايستي به پزشک يا مراکز بهداشتي - درماني مراجعه کرد و پس از مشاوره، يکي از روشها را بصورت دائمي انتخاب کرد.
عوارض جانبي
قرصهاي خوراکي اگر به روش اضطراري ذکر شده در بالا مصرف شوند، باعث عوارض جانبي موقت ميشوند که رايجترين آنها تهوع است. گاهي ممکن است سردرد، سرگيجه، انقباض عضلات و يا نرميسينهها نيز رخ دهد که البته همه عوارض جانبي گذرا بوده و معمولاً پس از 24 رفع ميشوند.
پس از مصرف هيچ علامت فوري که نشان دهد قرصها اثر کرده يا نکردهاند، وجود ندارد و فقط قاعدگي بايستي به موقع و يا چند روز زودتر يا ديرتر رخ دهد. اگر شروع قاعدگي، بيش از يک هفته به تاخير افتد و يا هر مورد خاص ديگي وجود داشته باشد، بايد به پزشک مراجعه کرد.
نکته مهم اينست که اگر بعد از مصرف قرصها، دوباره مقاربتي انجام شود که احتمال بارداري در آن وجود داشته باشد، آن قرصها از بارداري مجدد جلوگيري نميکنند.
اين روش صد درصد مؤثر نيست، اما غالباً از بارداري جلوگيري ميکند و تقريباً در 98٪ موارد از حاملگي پيشگيري ميکند. اگر چند بار از اين روش استفاده شود، تأثير آن کمتر شده و احتمال بارداري بيشتر ميشود.