شیوع نگران کننده مصرف دخانیات در میان دختران نوجوان

به گزارش راستین آنلاین،این روزها در بسیاری از مراکزی که  به نام سفره خانه سنتی قارچ وار در گوشه کنار شهرشیراز رویده انددختران نوجوان و جوان نقش مشتری ثابت را بازی می کنند تابه گفته خودشان با قل قل قلیان  تفریح کنند.

نوشین که خود را 20 ساله معرفی می کنددرخصوص حضورش دریکی از این مراکز و استعمال قلیان می گوید:مگر جوانان هم سن و سال من جز این کار تفریح دیگری هم دارند؟

اوکه خود را نماینده نسل معترض به کمبود امکانات رفاهی و تفریحی در شهر شیرازمی داند می افزاید:"آقا خلاف سنگین ما پرتغال خامه با چای دارچینه!"

"سمانه" کمی سن و سال دارتر ازنوشین است و گرچه به لحاظ پوشش و ظاهر،آزاد تر از نوشین به نظر می رسد ،اما با اکراه تن به گفتگو می دهد نوع برخورد "سمانه" حاکی ازآن است که او دوست دارد جامعه وی را به عنوان دختری مستقل به رسمیت  بشناسد.

"سمانه " باپاکت سیگاری که با رنگ آبی برند وینیستون روی آن نوشته شده است بازی می کند و می گوید:اگر دود بد است برای پسران هم بد است و اگر خوب است برای دختران هم خوب است.

او فیلتر سیگارش را درنعلبکی کنار دستش خاموش می کند تا تعداداین فیلترها که رنگ مانده شده دور آنها با رنگ رژسمانه یکی است به 4 عدد برسد و سپس می گوید:سه سال است که سیگار می کشم.

او از خاطره اولین نخ سیگاری که دزدکی دریک میهمانی دوستانه و دور از چشم خواهر بزرگترش کشیده  یاد می کند و می گوید:کنجکاوی باعث شده تا آن شب به دور از چشم همه با دوستم کشیدن اولین نخ سیگار را تجربه کنم.

"سمانه"که اعتقاد داردسیگار کشیدن دیگر برای زنان و دختران یک تابو نیست می افزاید:«مادرم می داند که سیگار می کشم اما به رویم نمی آورد.»

این جملات حاصل گفتگوی با دودختری است که گوشه ای از این شهر برای خود جای دنجی انتخاب کرده اند تا به قول خودشان سرگرم باشند.

نوشین و سمانه مشتی از خراوارها خرواردختران نوجوان و جوانی هستند که این روزها حلقه کردن دود قلیان و از بینی بازپس دادن دود سیگار اوج هنرشان است.

پایین آمدن نگران کننده  سن مصرف سیگار

در شرایطی که به نظر می رسد باز شدن پای دخانیات به زندگی دختران جامعه امروزی ما اندک اندک می رود تا به یک بحران تبدیل شود،یک پژوهشگر و متخصص علوم رفتاری معتقد است که  سن مصرف سیگار در بین دختران به ۱۷ سال کاهش یافته است.

مجید ابهری  می افزاید:براساس یک پژوهش علمی که در شهرهای تهران، اصفهان، رشت و مشهد انجام شده ،جوانان این شهرها یکی از اصلی‌ترین علل مصرف سیگار را دوستان و گروه همسالانی دانسته‌اند که در میان آنها قرار دارند و موجب تشویق آنها به مصرف سیگار شده‌اند.

به گفته این پژوهشگر علوم اجتماعی 90 درصد جوانان مورد پرسش، تک فروشی سیگار در مغازه‌ها و دکه‌های فروش جراید را عامل اصلی سهل الوصول بودن گرایش به سیگار دانسته اند.

ابهری با تاکید بر اینکه نهادهای متولی باید نسبت به برخورد قانونی با فروش سیگار به افراد کمتر از 18 سال اقدام کنند می گوید: رسانه‌ها نیز در بیان زیاندهی‌های این رفتار نابهنجار تلاش چشمگیری نداشته و صدا و سیما باید در این زمینه با آموزش جوانان و خانواده‌ها، زیان‌های ناشی از مصرف سیگار را به آنها انتقال دهد.

وی در ادامه با اشاره به اینکه 90 درصد از جوانان مورد پرسش در مسیر خانه و مدرسه و نیز مهمانی‌های دوستانه سیگار را برای اولین بار تجربه کرده‌اند، می گوید: علاوه بر سیگار قلیان نیز از پدیده‌هایی است که 70 درصد جوانان مصرف آن را به دلیل استعمال در مجامع عمومی و نیز پیک نیک‌ها تجربه کرده‌اند.

کاهش مصرف سیگار،افزایش مصرف قلیان

در حالی که این روزها به نظر می رسدسیگاری شدن،دختران جوان،درحال تبدیل شدن به یک تابو شکنی اجتماعی است،رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، می گوید: بررسی ها نشان می دهد که روند مصرف سیگار در کشور رو به افزایش نبوده و در بعضی سال ها کاهش نیز یافته است، اما در مقابل آن چیزی که نگران کننده است، مصرف قلیان در بین نوجوانان و به خصوص دختران است.

خسرو صادق نیت  با هشدار نسبت به تبعات مصرف خانوادگی قلیان در کشور می گوید: گرایش رو به افزایش مصرف قلیان در بین دختران، نگران کننده است.

وی با اشاره به مطالعه آماری سال های ۸۲ و ۸۶ در مورد مصرف قلیان در کشور، می گوید: نتایج مطالعات نشان می دهد که مصرف قلیان در بین سنین ۱۳ تا ۱۵ سال رشد ۲ برابری داشته و این رشد در بین دختران ۲.۵ برابر بوده است.

مصرف قلیان خانوادگی شده است

صادق نیت به تبعات و آسیب های مصرف قلیان در بین خانواده های ایرانی اشاره می کند و می افزاید: متاسفانه همراه با رشد مصرف قلیان، استفاده از قلیان خانوادگی شده است. یعنی، پدر و مادر به راحتی در کنار فرزندان قلیان مصرف می کنند. در حالی که در مورد سیگار، چنین شرایطی حاکم نیست.

رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با عنوان این مطلب که هر وعده مصرف قلیان برابر با ۱۰۰ نخ سیگار است، می گوید: افرادی که در مجاورت دود قلیان قرار دارند، به اندازه ۱۰ نخ سیگار دود خورده اند.

هشدار نسبت به دود سوم

وی همچنین به خطرات «دود سوم» قلیان در اماکن عمومی اشاره کرد و افزود: دود این قبیل مواد دخانی به راحتی از طریق پوست جذب می شود و احتمال شیوع مصرف سیگار بالا می رود. یعنی، کودکانی که در اماکن عمومی دست شان آلوده به دود مواد دخانی می شود، احتمال دارد در نوجوانی گرفتار مصرف سیگار و قلیان شوند.

صادق نیت از هشدار سازمان بهداشت جهانی در مورد خطرات دود سوم خبرمی دهدو می گوید: بروز این وضعیت می تواند ایران را در رتبه های بالای مصرف سیگار در دنیا قرار دهد.

خانواده ها حساس نیستند

درچنین شرایطی است که معاون درمان مرکز تحقیقات پیشگیری از دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می گوید: متأسفانه شیوع مصرف قلیان در کشور را شاهد هستیم که از مهمترین دلایل آن کم‌شدن حساسیت خانواده‌هاست.

زهرا حسامی می گوید: در حال حاضر از مسائلی که موجب نگرانی خیلی‌ها شده است وجود قلیان و مصرف آن در برخی خانواده‌ها است که متأسفانه خانواده‌ها وقتی فرزندانشان اقدام به مصرف سیگار می‌کنند عکس‌العمل منفی دارند اما وجود قلیان در بسیاری از جمع‌های خانوادگی امری عادی شده است.

حسامی معتقد است که  به شیوع مصرف قلیان در کشور باید به عنوان یک اورژانس بهداشتی نگاه شودمی افزاید: با توجه به اینکه ممنوعیت استعمال دخانیات در اماکن عمومی به صورت قانون تصویب شده اما می‌بینیم در بسیاری از پارک‌ها مصرف قلیان هنوز هم شایع است.

افزایش 10درصدی قلیان بین دختران 13 تا 15ساله

اما دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات، پرده از حقیقت تلخ دیگری برمی دارد و می گوید: دخانیات دروازه ورود به اعتیاد است و طبق بررسی‌ انجام شده در سال‌های 82 و 86 میزان گرایش دختران 13 تا 15 سال به مصرف قلیان از 9 درصد به 19.5 درصد افزایش یافته است.

محمدرضا مسجدی می افزاید: در دود سیگار 4 هزار ماده سرطان‌زا و در دود قلیان 7200 ماده سرطان‌زا وجود دارد و یک وعده قلیان برابر با مصرف 2 تا 3 پاکت سیگار است.

وی می گوید::‌دود قلیان علاوه بر مصرف‌کنندگان برای اطرافیان نیز بسیار مضر است به ویژه برای زنان باردار به طوریکه برای جنین خطراتی ایجاد می‌کند و در برخی موارد اختلال در رشد و مرگ جنین ثمره آن است.

دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیاتبا بیان اینکه امسال در زمینه کنترل مصرف مواد دخانی حرکت‌های جدی خواهیم داشت می افزاید: با وزارت علوم و وزارت بهداشت برنامه‌هایی را در دانشگاه‌ها اجرا می‌کنیم تا دانشگاه‌هایی بدون دخانیات داشته باشیم.

درهر حال و درشرایطی که به اعتقاد برخی کارشناسان الگوی نامناسب،عدم نظارت والدین بر ارتباطات فرزندان,عدم فرهنگ سازی مناسب  و... از علل گرایش نوجوانان و جوانان  به دخانیات است،به نظر می رسد باید برای  دود های دخترانه ی رها شده ازکام دختران  نوجوان و جوان جامعه امروز توجه بیشتری به خرج داد.توجه ای که شاید باید پای بسیاری از دستگاه های فرهنگی،نظارتی و اجرایی را به این موضوع باز کند.