العام به تازگی گفت‌وگویی با مجری شناخته شده و البته محتاط صداوسیما مرتضی حیدری داشته است که با وجود جایگاه حساسش کمترین حاشیه را تجربه کرده و تنها مورد جلب توجه‌کننده در خبرسازی برای او به سفرهایش به خارج از ایران و شایعه پناهندگی‌اش مربوط می‌شود که معلوم شد آن‌هم به علت تحصیلش در رشته مدیریت در یک دانشگاه فرانسوی بوده است.
بر اساس این گزارش دلیلی که حیدری را مجاب به مصاحبه کرده جمله «گاهی سکوت حمل بر صحت می‌شود» بوده است. العالم حیدری را یک مجری توانا و خونسرد معرفی می‌کند که بدون بالا بردن صدا و بی آنکه مغلوب هیجان شود و بلد است مهمانش را «محترمانه» به چالش بکشد و در بخش دیگری درباره او می‌نویسد: «مرتضی حیدری با آن مصاحبه‌های معروفش با رئیس‌جمهور و آن لبخندهای معروف‌ترش در مقابل پاسخ‌های احمدی‌نژاد، به طور بالقوه پتانسیل تبدیل شدن به تیتر اخبار را داشت، چه برسد به اینکه یکی از این مصاحبه‌ها بعد از ماجرای قهر ۱۱ روز رئیس دولت باشد و این بار بر خلاف دفعات قبل، حتی اصولگرایان و دوستان سابق رئیس‌جمهور نیز از او انتظار پرسیدن سوالات چالشی داشته باشند.»
از تازه‌ترین حاشیه‌ها درباره او شکایت برخی از نامزدها از این مجری به خاطر یک اتفاق عادی بود، حیدری هنگام برداشتن برگه‌های داخل گلدان و با دیدن دو برگه چسبیده به هم، آن‌ها را به داخل گلدان برگرداند و برگه ای دیگر گرفت و همین امر، باعث اعتراض برخی از ستادهای نامزدها شده و موضوع تقلب مجری را مطرح کردند. در حالی‌که او کاری عادی را انجام داد و به خاطر درآوردن دو برگه، باید آن‌ها را برمی گرداند و قرعه‌ای جدید را بر می‌داشت.
رکورد بی‌نظیر دوهزار و پانصد برنامه متوالی شبانه را دارم
در ابتدای این مصاحبه به برنامه «گفتوگوی ویژه خبری» اشاره می‌شود و حیدری با اشاره به اینکه به خبری بودن و تاکید بر کلمه «گفتوگو» در عنوان این برنامه برایشان بسیار با اهمیت بوده، درباره این برنامه می‌گوید: «شاید قبل از این برنامه، برنامه مشابهی در سازمان وجود نداشت، شاید که نه حتما چنین برنامه‌ای وجود نداشت. معمولاً برنامه‌ها از این جنس همه ضبطی بودند و در آن‌ها همه چیز اعم از سوالات و جواب‌ها از قبل مشخص بود. نکته دیگر این بود که ما سعی می‌کردیم در هر موضوعی طرفین ماجرا را بیاوریم. حتی در خیلی از موارد اگر در برنامه به هر دلیل، یکی از طرفین نبودند، من سعی می‌کردم در جایگاه او بنیشینم، حتی اگر شخصاً نظرش را قبول نداشتم.»
او همچنین به این موضوع اشاره می‌کند که اگر کسی ویژگی‌های ذاتی و اولیه اجرا را نداشته باشد صدسال هم برنامه اجرا کند هیچ اتفاقی نمی‌افتد و درباره علاقه‌اش به برنامه «گفتوگوی ویژه خبری» می‌گوید: «واقعیت این است که من گفتوگوی ویژه خبری را خیلی دوست دارم، دلیل آن هم این است که از شب اولی که این برنامه شروع شده تا به امروز در آن حضور داشتم، هفت سال از این بازه زمانی را تنها بودم، یعنی هفت سال را به تنهایی و بدون حتی یک شب تعطیلی، تنهایی اجرا کردم. این یعنی یک رکورد بالای دو هزاروپانصد برنامه متوالی شبانه، که در ایران مطمئنا نظیری ندارد. در دنیا هم اگر باشد من نمی‌شناسم. بعد از هفت سال هم به طور پیوسته حضور داشتم.»
ما حق موضع‌گیری نداریم و برای شعور مخاطب احترام قائلیم
البته صحبت‌های او درباره اینکه در این برنامه حق موضع‌گیری مشخص وجود ندارد نیز جالب است: «هر رسانه با هر درجه از وابستگی با هر نوع سلیقه سیاسی یا هر نوع فلسفه تاسیس، وقتی برای یک جامعه‌ای از مخاطبان برنامه پخش می‌کند، اگر می‌خواهد موفق باشد، در موضوعات معدودی که تمام مخاطبان موضع یکسانی دارند، می‌تواند موضع داشته باشد، اما به غیر از آن ابداً نمی‌تواند و نباید موضع داشته باشد. به عنوان مثال وقتی دو تیم فوتبال داخلی با هم مسابقه می‌دهند و یکی از آن دو برنده می‌شود، شما به عنوان رسانه حق ابراز خوشحالی یا ناراحتی ندارید، اما اگر یک طرف مسابقه تیم ملی کشور باشد، شما می توانید خوشحالی خود را بروز دهید، که البته آن هم حد و مرزی دارد و باید معقول باشد نه هیجانی. همین مسئله در گفتوگوی ویژه خبری هم درست است، چون اساساً جنس برنامه خبری است. ما حق موضع‌گیری نداریم، ما برای شعور مخاطب احترام قائلیم. مخاطب خودش باید نتیجه بگیرد نه اینکه ما به او تزریق کنیم چون اساسا حتی اگر بخواهیم نمی‌توانیم.»
آرزوی مصاحبه با دست باز را دارم، خیلی هم دارم
در ادامه او در مقابل سوال جالبی قرار می‌گیرد و پرسیده می‌شود: «شما در برنامه‌ای که به دلایل مختلف، هیچ چالشی ایجاد نمی‌شود و انتظارات مخاطب برآورده نمی‌شود و به تبع انتظارات شخصی خود شما هم برآورده نمی‌شود، چرا حاضرید به کارتان ادامه بدهید؟» که حیدری اینطور به آن پاسخ می‌دهد: «البته همیشه اینطور نیست، گاهی اینطور بوده گاهی هم نبوده. این یک فرآیند است باید برآیند آنرا دید.
البته واقعیّت ماجرا این است که من اگر اعتباری در میان مردم و همکاران رسانه‌ای کسب کرده‌ام، از رهگذر همین برنامه بوده است و وظیفه حرفه‌ای حکم می‌کند، آن را برای همین برنامه صرف کنم. من نمی‌خواهم بگویم من در مرحله‌ای هستم که به گفتوگوی ویژه خبری اعتبار بدهم، ولی بالاخره یک رابطه متقابلی بین شخصیت حرفه‌ای من و آن برنامه وجود دارد و من همچنان علاقه‌مند هستم که این کار را بکنم. ضمن اینکه در پاسخ به سوال شما باید بگویم که بحث، بحث اثربخشی است. ممکن است زمانی برنامه‌های ما تاثیرگذاری مد نظر شما را نداشته باشد ، خیلی وقت‌ها هم دارد، اما من همیشه فکر می‌کنم بودنش بهتر از نبودن آن است.»
حیدری در ادامه توضیحات بیشتری در این‌باره می‌دهد و رسانه را بدون مخاطب مرده متحرک می‌نامد. تا اینکه بحث به محدودیت‌های رسانه ملی می‌رسد و او در مقابل این سوال قرار می‌گیرد که «تا حالا پیش آمده که برای انجام یک مصاحبه و حفظ اعتبار خود بر سر نوع سؤالات و برخی محدودیت‌هایی که رسانه به هر دلیلی اعمال می‌کند، چانه‌زنی کنید تا مخاطبی که شما اعتبار خود را از او می‌دانید، تماشاگر یک مصاحبه خنثی و صوری نباشد؟
به عبارتی در تقابل میانِ اعتبار خودتان و محدودیت‌های رسانه چقدر طرفِ اعتبار حرفه‌ای خود ایستاده‌اید؟» و پاسخ قابل تاملی نیز در این‌باره می‌دهد: «می‌دانم منظورتان چیست، ولی باید به شما بگویم برخلاف آن چیزی که شما فکر می‌کنید دست ما برای طرح سوالات چالشی چندان هم باز نیست. اینکه من آروز دارم با دست باز مصاحبه کنم حتما دارم، خیلی هم دارم اما به هرحال باید متوجه شرایط هم بود.»
اصلا چالش داشتن یا نداشتن با رئیس‌جمهور دست من نیست!
در ادامه به این موضوع اشاره می‌شود که برخی مجریان صداوسیما گفته‌اند رئیس‌جمهوری خود انتخاب می‌کند چه کسی با او مصاحبه کند، حیدری در این‌باره می‌گوید: «من از این موضوع اطلاعی ندارم، اما می‌دانم که بین سازمان و دفتر رییس‌جمهور یک هماهنگی بر سر این موضوع انجام می‌شود.»
او ادامه می‌دهد: «طبعاً سازمان و دفتر رییس‌جمهور هماهنگ می‌کنند که مصاحبه به لحاظ شکل و محتوا چگونه باشد. مجری هم بخشی از این است.» و در پاسخ به اینکه چرا معمولا اصرار دارند او مصاحبه‌ها را انجام دهد می‌گوید: «رییس‌جمهور به موجب قانون اساسی بالاترین مقام اجرایی و نفر دوم کشور است، یعنی شان بالایی دارد. این شان ایجاب می‌کند موقعیتهایی که رییس‌جمهور در آن قرار می‌گیرد در شان آن مقام و منزلت باشد. این شامل همه چیز می‌شود، حتی مجری که قرار است در برابر رییس‌جمهور بنشیند. البته بنده یک کارمند ساده هستم اما شاید به علت سابقه طولانی در اینکار و انجام چند هزار مصاحبه و مقبولیت نسبی در بین مخاطبان، برای انجام این وظیفه انتخاب می‌شوم که البته از این جهت هم خیلی خوشحالم و از افتخارات حرفه‌ای‌ام محسوب می‌شود.»
با این‌حال برخی معتقدند اینکه او بحث‌های چالشی را پیش نمی‌کشد و مماشات می‌کند دلیل انتخاب حیدری است که خود او در این‌باره می‌گوید: «نه قطعاً اینطور نیست، اصلاً چالش کردن یا نکردن با رییس‌جمهور دست من نیست! ضمن اینکه باز هم می‌خواهم به شان و جایگاه رییس‌جمهور تاکید کنم. در هیچ جای دنیا خبرنگاران بی‌مهابا با روسای جمهور مصاحیه نمی‌کنند. در همین آمریکا ملاحظه کنید اصلا اینطور نیست که یک خبرنگار هر سوالی که می‌خواهد از رییس‌جمهور بپرسد. در مصاحیه‌های مطبوعاتی و رادیوتلویزیونی هم قبل از ورود رئیس‌جمهور، مسوول جلسه اعلام می‌کند که مثلا فقط ۵ دقیقه وقت داریم و رییس‌جمهور فقط به دو سوال (گاهی حتی نام سوال‌کنندگان را هم اعلام می‌کند) جواب می‌دهند.
یا رییس‌جمهور در برابر سوالی که نمی‌خواهد جواب بدهد به راحتی می‌گوید no commentو کسی هم ناراحت نمی‌شود و ادامه نمی‌دهد. در هیچ جای دنیا خبرنگاران حق ندارند هر سوالی که دوست دارند از رییس‌جمهور بپرسند یا هر مطلبی که دوست دارند بنویسند که البته ای کاش این اجازه را داشتند و داشتیم و البته در عین حفظ احترام. انشالله .»
فیش حقوقی‌ام 680 هزار تومان است
حیدری در بخش‌های دیگر صحبتش به این موضوع می‌پردازد که از وجه کاری‌اش برای مسائل شخصی استفاده نمی‌کند و بخش آخر این گفتوگو نیز به دارایی و میزان حقوق این مجری شناخته‌شده صداوسیما باز می‌گردد. او درباره انجام فعالیت اقتصادی برای کسب درآمد می‌گوید: «نه؛ من فقط مطب دارم و مجری تلویزیون هستم. البته کار مشاوره و نویسندگی هم گاهی انجام می‌دهم. اما باید به یک نکته تاکید کنم. به موجب قانون اساسی و قوانین عادی، هر شهروندی حق دارد در چارچوب قانون و مقررات فعالیت اقتصادی کند.»
البته او منبع درآمد دیگری نیز دارد که درباره آن اینطور می‌گوید: «یک منبع درآمد خوب من که عملاً بخش قابل‌ملاحظه‌ای از کل درآمد زندگی من است، حضور در مراسم‌ها، سمینارها و کنفرانس‌ها به عنوان مجری است که می‌توانم بگویم درآمد اصلی من به نوعی همین است.»
با توجه به اینکه مجری‌های شناخته شده تلویزیون در همه جای دنیا، دستمزد‌های بالایی می‌گیرند، دستمزد او برای هر برنامه سوال می‌شود که در این‌باره می‌گوید: «برای هر برنامه هیچی! ما یک حقوق کارمندی داریم که طبق نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولتی امسال فکر کنم خالص دریافتی‌ام ۴۵۰هزار تومان است، ولی فیش حقوقی‌ام ۶۸۰ هزار تومان است. البته آن‌ها که به صورت برنامه‌ای هم دستمزد می‌گیرند خیلی رقم بالایی دریافت نمی‌کنند، متوسط پرداخت برای برنامه‌های سیاسی ۴۰ تا ۵۰۰ هزار تومان به ازای هر برنامه است.»
او در پاسخ به اینکه فکر می‌کنید مجری‌های معروف خارجی هم سمینار و مراسم‌های بیرون از تلویزیون اجرا می‌کنند؟ می‌گوید: «نه اصلا، فکر نمی‌کنم، چون هم فضای کاری آنجا متفاوت است و هم اینکه نیازی ندارند. چون برای اجراهایشان قراردادهای ۱۰ میلیون دلاری و حتی ۳۰ میلیون دلاری در سال می‌بندند.»
او که در سال 1381 در یکی از مصاحبه‌هایش به داشتن یک پراید اشاره کرده بود می‌گوید امروز یک هیوندای Ix۵۵ دارد که آنرا به قیمت 72 میلیون تومان خریده است، البته او که در منزل مادرش سکونت دارد، مالک مطب و یک منزل شخصی نیز هست: «بعد از ۱۰ سال پرداخت حق عضویت، تعاونی مسکن صداوسیما یک آپارتمان به ما داد که دوستان و همکاران رفتند ساکن شدند و من آن را اجاره دادم و با پول آن این ماشین را خریدم. چون دوست ندارم همه فکر کنند من وضع مالی‌ام خیلی خوب است.»
بخش جالب صحبت‌های حیدری به مجریان و برنامه‌های مورد علاقه او مربوط می‌شود: «من برنامه‌های سباستین را خیلی دوست دارم، یک زمانی هم برنامه‌های لری کینگ را خیلی دنبال می‌کردم، برنامه‌های گفتوگوی بی‌بی‌سی انگلیسی را هم دنبال می‌کنم. کارهای اپرا هم خیلی دیدنی است اگر چه جنس آن متفاوت است. هرچند که در یک سال و نیم اخیر به دلیل مشغله‌های کارِ رساله دکترایم اخیراً زیاد وقت نمی‌کنم این برنامه‌ها را دنبال کنم.»
در پایان او صحبت‌هایش را با اشاره به ضعف‌های برنامه «گفتوگوی ویژه خبری» تمام می‌کند و می‌گوید: «مسلماً ضعف‌هایی دارد و حتی اگر نداشته باشد باز جا برای ارتقاء دارد. من فکر می‌کنم مهم‌ترین اتفاقی که باید در برنامه گفتوگوی ویژ خبری بیافتد و در این یکی دو ماه اخیر هم مدیران ما خیلی تلاش کرده‌اند که محقق شود، حفظ همان سه معیاری است که من خدمتتان عرض کردم، یک مثال ساده برای شما می‌زنم؛ در اوج رقابت‌های انتخابات سال ۸۸، تک‌تک کاندیداها در برنامه ما حضور یافتند، همین افراد در مناظره‌ها هم شرکت داشتند، من آمار ندارم اما به شما اطمینان می‌دهم میزان بیننده مناظره‌ها حداقل ۱۰ برابر برنامه این کاندیداها در گفتوگوی ویژه بوده است. این نشان‌دهنده نقش چالش در گفتوگو است. فرمول یک برنامه موفق، کاملاً روشن است. گفتوگوی ویژه این ظرفیت را دارد که همیشه فتیله‌اش را بالا بکشد.»
او در پاسخ به آخرین سوال که قبول دارد فتیله چالشی بودن برنامه خیلی پایین کشیده شده است؟ نیز اینطور می‌گوید: «مدتی اینطور بود ولی اخیراً و در ماههای اخیر تلاش شده است که فضا به سوی چالشی بودن برگردد. حالا اینکه چقدر موفق به این کار شویم نمی‌دانم.»