روز گذشته بالاخره رهروانی‌های مجلس نهم، آنچه را از ابتدای مجلس دهم در سر داشتند، علنی کردند و تشکیل فراکسیون جدید خود با نام «اعتدال» را اعلام کردند. روز گذشته جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده رشت و مهرداد لاهوتی، نماینده لنگرود، با اعلام خبر تشکیل فراکسیون اعتدال، نشان دادند همه گمانه‌زنی‌ها درباره جدایی اعتدالیون از اصلاح‌طلبان صحت داشته است. جعفرزاده و لاهوتی هر دو با فهرست «امید» به مجلس راه یافته‌اند و حتی لاهوتی در جلسات فراکسیون امید پیش از آغاز‌به‌کار مجلس هم حضور داشت و سخنرانی كرد؛ اما اعلام نام رئیس فراکسیون اعتدال، از حضور این دو چهره نزدیک به لاریجانی، جالب‌تر بود، آنها اعلام کرده‌اند در اولین جلسه فراکسیون اعتدال با حضور ٣٥ نفر، کاظم جلالی به‌عنوان رئیس این فراکسیون انتخاب شده است. جلالی و نعمتی به‌عنوان سهمیه‌های طیف دولت در فهرست امید تهران قرارگرفته بودند و پس از ورود به مجلس، به‌همراه علی لاریجانی و سایر باقی‌ماندگان فراکسیون رهروان ولایت مجلس نهم، به اصولگرایان پیوستند تا در رقابت با عارف بتوانند کرسی ریاست را برای لاریجانی حفظ کنند؛ اما همه‌چیز با ریاست لاریجانی به پایان نرسید و فراکسیون جدید که از درهم‌آمیختن طیف لاریجانی و سایر اصولگرایان مجلس خلق شده بود تا پایان بازی انتخاب هیأت رئیسه کمیسیون‌ها نیز تمام‌قد در مقابل فراکسیون امید بازی کرد و حالا با فرونشستن گردوغبار ماه‌های اولیه مجلس، آنچه فراکسیون رهروانی‌های مجلس نهم به دنبالش بودند، آشکار شده است. آنها تا شب انتخابات و برای اینکه بتوانند وارد مجلس شوند، با اصلاح‌طلبان ائتلاف کردند و از فردای انتخابات برای اینکه ریاست مجلس را در اختیار بگیرند با اصولگرایان ائتلاف کردند و اكنون که هر دو هدف محقق شده، حساب خود را از هر دو گروه جدا می‌کنند.
شواهدی که عیان می‌شود
در این بین موضع نمایندگانی که بیش از لاریجانی و اصلاح‌طلبان به دولت نزدیک هستند، درخور توجه است. تا اینجای کار به نظر می‌رسد طیف نزدیک به لاریجانی با رهبری کاظم جلالی، برای انشعاب از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان، روی نمایندگان نزدیک به دولت حساب ویژه‌ای کرده‌اند و به همین دلیل است که نام «اعتدال» را هم برای فراکسیون خود برگزیده‌اند. به این ترتیب همه انتقاد‌هاي اصلاح‌طلبان از منتسبان به حزب اعتدال و توسعه اكنون رنگ‌و‌بوی واقعیت می‌گیرد. چراکه در جریان ریزش آرای عارف در انتخابات رئیس مجلس، برخی از چهره‌های اصلاح‌طلب اعلام کردند نمایندگان نزدیک به حزب اعتدال و توسعه، برخلاف قول‌و‌قرارهایی که با فراکسیون امید داشتند، به لاریجانی رأی داده‌اند. در آن زمان، اسماعیل شجاعی، عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه، در گفت‌وگو با تسنیم، این موضوع را تکذیب کرده و مدعی شده بود برخی افراد شکست خود در انتخابات ریاست مجلس را به گردن دیگران می‌اندازند.
حمایت‌های واقعی یا صوری از فراکسیون امید
پیش از این اتفاقات هم وقتی در شامگاه ٢٩ اردیبهشت و در فاصله ١٠ روز به آغاز‌به‌کار مجلس جدید، حزب اعتدال و توسعه، نشستی در سالن آمفی‌تئاتر اجلاس سران، برگزار کرده بود، سخنان محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت و دبیر کل حزب اعتدال و توسعه، در جهت حمایت از فراکسیون امید بود و آنچه در مجلس اتفاق می‌افتاد، ماجرایی دیگر را حکایت می‌کرد. نوبخت در نشست ٢٩ اردیبهشت حزب اعتدال و توسعه که با حضور چهره‌هایی مانند علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد، محمود واعظی وزیر ارتباطات، محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید، علی لاریجانی رئیس مجلس نهم، فاطمه هاشمی و جمعی از نمایندگان مجلس دهم برگزار شده بود، صراحتا گفت: «چیزی که آزموده شد و نتیجه مثبت داد، چرا در مجلس هم تکرار نشود؟ مجلس هم می‌تواند با همین چارچوب فراکسیون امید با اجزا و اضلاع بیشتر شکل بگیرد. حتی دوستانی که آن‌موقع هم در این مجموعه ائتلاف حضور نداشتند، می‌توانند به این جمع بپیوندند. دولت علاقه‌مند است در همین چارچوبی که شکل گرفته، به‌صورت دموکراتیک، رقابت‌ها انجام شود؛ هرچه نتیجه بود، همه باید به آن احترام بگذاریم، ضمن اینکه از انشقاق و تفرق به‌دور خواهیم بود و در همین چارچوب فراکسیون امید که می‌تواند موسع‌تر و کامل‌تر شود رقابت‌ها شکل بگیرد». این سخنان در شرایطی بیان می‌شد که عارف به‌عنوان رئیس فراکسیون امید در جلسه حضور داشت و علی لاریجانی که برای ریاست مجلس دهم تلاش می‌کرد، حاضر نشده بود به اعضای فراکسیون امید بپیوندد؛ اما نوبخت در حضور این دو می‌گفت فراکسیون امید باید ائتلاف را ادامه دهد و معلوم نیست مخاطب این سخن چه کسی بود، چراکه یک هفته بعد از آن نشست حزبی، علی لاریجانی به‌همراه دو سهمیه اعتدال و توسعه در لیست امید؛ یعنی بهروز نعمتی و کاظم جلالی و بسیاری دیگر از منتسبان به اعتدال و توسعه و دولت، در کنار اصولگرایان مخالف دولت، تأسیس رسمی فراکسیون جدید خود با نام «ولایت» را اعلام کردند. تنها یک روز مانده به بازگشایی مجلس؛ یعنی در غروب جمعه هفتم خرداد هم، خبر رسید اعضای فراکسیون اصولگرایان با نام فراکسیون «ولایت»، علی لاریجانی را به‌عنوان رئیس فراکسیون انتخاب کرده‌اند.
وضعیت عجیب لاریجانی
لاریجانی یک روز بعد از نشستن بر مسند ریاست فراکسیون ولایت، با رأی اصولگرایان و برخی از اعتدالیون و رهروانی‌های مجلس نهم، به‌عنوان رئیس مجلس دهم نیز انتخاب شد و دیروز درحالی‌که تنها ٥٣ روز از اعلام خبر ریاست لاریجانی بر فراکسیون ولایت می‌گذشت، یاران و نزدیکان او، فراکسیونی با ریاست نزدیک‌ترین چهره به لاریجانی یعنی کاظم جلالی تشکیل دادند. برخی اظهارنظرهای آنان از برآورد ٨٠ عضو برای این فراکسیون خبر می‌دهد. فراکسیونی که مهم‌ترین محور آن خود شخص لاریجانی است و دراین‌بین جالب‌ترین وضعیت، وضعیت خود لاریجانی خواهد بود. او فعلا رئیس فراکسیون ولایت است و همراهانش در فراکسیون اعتدال گردهم آمده‌اند. حالا باید دید که لاریجانی هم مانند یارانش، از فراکسیون اصولگرایان جدا می‌شود و آنها باید برای خود به‌دنبال رئیس جدیدی بگردند یا همچنان پدر معنوی فراکسیون اعتدال، بر مسند ریاست فراکسیون رقیب یعنی فراکسیون اصولگرایان خواهد نشست تا این وضعیت نزدیک به کمدی، ادامه داشته باشد.
آغاز فراکسیون امید و بلاتکلیفی ولایت و اعتدال
این فعل‌وانفعالات در حالی اتفاق می‌افتد که فراکسیون امید هم روز گذشته با انتخاب ارکان هیأت رئیسه یک‌ساله، استارت رسمی و جدی فعالیت خود را زد و به‌جز ریاست عارف که تکلیف آن از ابتدا مشخص بود، محمدرضا تابش و عبدالکریم حسین‌زاده نیز به‌عنوان نواب رئیس اول و دوم انتخاب شده‌اند. همچنین بهرام پارسایی به‌عنوان سخنگو و محمد فیضی و فاطمه سعیدی به‌عنوان ناظر و مصطفی کواکبیان، مسعود پزشکیان و محمود صادقی به‌عنوان دبیران هیأت رئیسه فراکسیون امید انتخاب شدند. این ترکیب در جلسه‌ای با حضور ٨٤ نماینده عضو فراکسیون امید برای عضویت در هیأت‌رئیسه انتخاب شده بودند و دیروز با برگزاری اولین جلسه هیأت رئیسه، ارکان هیأت‌رئیسه دائم را مشخص کردند. این درحالی است که هنوز خبری از انتخابات هیأت‌رئیسه فراکسیون ولایت منتشر نشده و پیش از آنکه تکلیف این فراکسیون مشخص شود، دیروز هیأت‌رئیسه موقت فراکسیون اعتدال با بخشی از نیروهای فراکسیون ولایت تشکیل شد. به‌این‌ترتیب باید از این پس شاهد سه فراکسیون امید، اعتدال و ولایت در صحن مجلس باشیم؛ سه فراکسیونی که تکلیف دو مورد از آنها نسبت به مسائل مختلف تا حدود بسیار زیادی مشخص است، اما فراکسیون جدیدالتأسیس اعتدال را احتمالا باید مانند ماه‌های گذشته، به اقتضای شرایط، یک روز در ائتلاف با «امید» و روز دیگر در ائتلاف با «ولایت» ببینیم؛ روشی که شاید مورد حمایت دولتی‌هایی که در سخن‌هایشان از ائتلاف امید حمایت می‌کردند نیز باشد.