ترکیه خواستار مشارکت در آزاد سازی است و عراقی ها این شرکت را صراحتا دخالت در امور کشور خود می دانند.
ترک ها که از مدتها پیش دانسته اند در عراق شانسی برای ماندگاری دائمی ندارند آزادی موصل را بهانه قرار داده و از آن به عنوان دلیل منطقی خود برای استقرار در یک پایگاه نظامی در نزدیکی موصل یاد می کنند که با واکنش تند هادی العامری نیز رو به رو شده اند.
همین امروز بود که نیروی پیشمرگه نیز سکوت را شکست و از عدم دخالت ترکیه سخن به میان آورد ولی اردوغان دخالت نکردن در عملیات آزاد سازی موصل را غیر ممکن دانست و از آن به عنوان حفاظت از منافع ملی خود یاد نمود.
سؤال اینجاست: آیا ترکیه و عربستان بعد از شکست های اخیر در سوریه و عراق قصد دارند موصلِ بعد از خروج داعش را در دست داشته باشند؟ یا هنوز ترکیه تصور می کند اکراد نباید به مناطق جدید در عراق و سوریه دست پیدا کنند؟
اگر چه بعد از منبج و حالا دستیابی به برخی از مناطق موصل ترکیه را به اهداف اعلامی خود که همانا ایجاد یک منطقه امن برای نگه داشتن مهاجران در آن می رساند اما تصور می شود حل و فصل سر ریز مهاجران به اروپا تنها مسئله ترکها نباشد و آنها می خواهند در آینده موصل نقش تعیین کننده ای داشته باشند. ترکها بارها اعلام کرده اند از قدرت یابی و دسترسی اکراد به برخی از مناطق ناخرسند بوده و اقدامات آنان را تحت تعقیب لحظه به لحظه دارند.
از سوی دیگر عربستان و ترکیه "حشد الشعبی" را گروهی فرقه گرا معرفی می کنند که وجودش در موصل ترکیب سنی آنجا را تحت تاثیر قرار داده و به صلاح نیست که این نیروی به گفته ی آنان شیعی پایش به موصل باز شود.
قطعا عربستان بعد از آزادی فلوجه همه چیز را از دست رفته دیده است و هرگز نمی پسنند موصل نیز با کمک حشد الشعبی آزاد گردد و این گروه در دل و جان مردم سنی مذهب نفوذ کند.
اعراب و ترکها می خواهند لااقل میزانی از نفوذ در موصل بعد از آزاد شدن از چنگال داعش را داشته باشند و همین علت آنها را به صحنه نبرد موصل کشانده زیرا کیکِ شیرینی است که نمی شود به سادگی از یک تکه آن گذشت.
نه دولت عراق، نه حشد الشعبی، نه اکراد و نه ایران نمی خواهند ترکها نقش پررنگی در آزاد سازی موصل داشته باشند زیرا آنها به خوبی مطلع هستند هدف ترکها نجات موصل از داعش نبوده و آنها تنها به منافع ملی خود که نفوذ در موصل است فکر می کنند.
کردها آگاه هستند که ترکیه دشمن پنهان آنان است و امروز آشکارا از قدرت گیری شان در هراس است لذا می خواهند ترکیه در سرزمین مادری آنان دخالت نکرده پایش را از خاک آنان بیرون بگذارد.
شاید اگر جنگ چند ساله بر علیه اکراد نبود تا این اندازه پیشمرگه از حضور ترکها در نزدیکی موصل عصبانی نبودند.
و اما عراق و ایران که می دانند ترکیه در تقویت داعش نقش بسزایی داشته است، و حالا حق ندارد از همان تکه کیکی که در بالا عنوان شد چیزی عایدش شود.
ایران می داند حرکات و مواضع ترکیه با منافع عربستان همسو می باشد و به شدت با آن مخالفت می کند و عراق کشور خود را با دخالت نظامی کشور همسایه مشاهده می کند که حاکمیتش را آشکارا نقض کرده و بدون درخواست رسمی قصد مشارکت در جایی دارد که عراقی ها به نیروی آنان محتاج نیستند.
برای آمریکا مناسب است که آزاد سازی موصل با قدرت گیری عربستان و ترکیه همراه شود و ایران و حشد الشعبی دست بالا را در آنجا نداشته باشند. پس می کوشد با مماشات با کردها شرایط برای ایجاد چنین فضایی را فراهم آورد.
اوباما که آزادی موصل را در پیروزی هیلاری کلینتون در انتخابات آینده موثر می پندارد در تلاش است به سرعت این عملیات را به سرانجام برساند بدون توجه به این که موصل می تواند مأمن درگیری های جدید میان چندین کشور شود.
آزادی موصل پایان همه مشکلات نیست! زیرا ما معتقدیم با شرایط حساسی که موصل دارد بعد از نابودی داعش این منطقه باز هم به خود درگیری خواهد دید. این درگیری می تواند میان پیشمرگه و ترکها یا ترکها و دولت عراق صورت گیرد.
هر چه باشد در این میان بیشتر نیروهای درگیر در نبرد موصل دل خوشی از ترکها ندارند و خواستار عدم دخالت آنان هستند زیرا بر همگان مشخص شده نیت شوم ترکیه چه است.
مهدی مرادی- کارشناس ارشد روابط بین الملل