طوفان نمکی گریبانگیر فارس شد

دریاچه‌های طشک و بختگان نی‌ریز خشکیده‌اند و در گرمای تابستان به نمک‌زار بدل شده‌اند؛ نمک‌ها راهی شهرها و روستاهای اطراف شده‌اند و طوفان نمک تا شعاع ٣٠کیلومتری شهر آباده طشک رسیده است؛ موضوعی که دیروز «مهدی محمدجانی»، مدیر پارک ملی بختگان فارس هم درباره‌اش واکنش نشان و البته درباره‌اش هشدار داد؛ اتفاقی که از مدت‌ها پیش درباره آن هشدارهایی داده شده بود که درصورت ادامه روند خشکی، به زودي طوفان شن و نمک اراضي کشاورزي اطراف دومین تالاب بزرگ ایران را نيز نابود مي کند.

 احداث ٣ سد روی منبع تغذیه تالاب بختگان، وجود هزاران حلقه چاه غیرمجاز و احداث جاده در این پارک ملی عواملی است که بختگان را نیمه‌جان کرد. با خشک‌شدن تالاب بختگان، لطمات جبران‌ناپذیری به محیط‌زیست طبیعی منطقه وارده شده و حالا با بروز طوفان نمک، محیط‌زیست انسانی هم تحت‌الشعاع قرار گرفته است.

روز گذشته «مهدی محمد جانی»، مدیر پارک ملی بختگان فارس هم لب به سخن گشود و درجریان بازدید خبرنگاران از دریاچه بختگان و طشک در شهرستان نی‌ریز در شرق استان فارس به بروز طوفان نمک اعتراض کرد: «طوفان نمک، سلامت مردم منطقه را نشانه گرفته است. با خشک‌شدن دریاچه‌های طشک و بختگان نی‌ریز و تبدیل آن به نمک‌زارهای مخرب طبیعت، پدیده طوفان نمک در این منطقه شکل گرفته و سلامت شهروندان را در شهرها و روستاهای حاشیه این دو دریاچه تهدید می‌کند.»

اکنون طوفان نمک تا شعاع ٣٠کیلومتری شهر آباده طشک به راه افتاده و بسیاری از روستاها و شهرهای این مناطق درمعرض آسیب‌های ناشی از خشکسالی قرار دارند. به گفته محمد جانی هم‌اینک درهمه خانه‌های شهر آباده طشک لایه‌ای از نمک و شوره‌زار روی همه وسایل قرار گرفته و ذرات نمک تنفس بسیاری از شهروندان را با مشکل مواجه کرده است. خشکی دریاچه طشک باغ‌ها و کشتزارهای این منطقه را هم خشک کرده و لایه‌های نمک با باد همراه با طوفان به روی اراضی کشاورزی می‌نشیند.

بی‌آبی، خشکسالی و خشکیدگی این دو دریاچه موجب شده که شهرهای نی‌ریز و آباده طشک درمجاورت تهدید دو نمک‌زار بزرگ قرا گیرند و با اندک وزش بادی، طوفانی از نمک و شوره‌زار این دو شهر و روستاهای اطراف را فرا می‌گیرد.

کشاورزی بی‌رویه و حفر هزاران چاه آب از عوامل مهمی است که بختگان را به این روز انداخت و مدیر پارک ملی بختگان فارس در اظهاراتی تازه گفته که آب چاه‌های کشاورزی موجود در این منطقه نیز تلخ و شور شده است: «کیفیت و کمیت آب تحت‌تأثیر خشکسالی قرار گرفته و به سمت تلخی و شوری رفته است، شمار زیادی از چاه‌های کشاورزی از چرخه بهره‌برداری خارج شده و فضایی غمبار و مملو از رنج بر ساکنان روستاهای اطراف دو دریاچه طشک و بختگان حاکم است. با وجود وضع تالاب خشکیده اما حقابه دریاچه‌های طشک و بختگان رهاسازی نمی‌شود و با پیگیری‌های انجام‌شده رهاسازی آب برای احیای این دو دریاچه در اولویت بعد از تأمین آب آشامیدنی قرار گرفته، این درحالی است که از ابتدای‌ سال ٩٥ تاکنون، ‌سال ٩٤ و سال‌های قبل هیچ آبی به این دو دریاچه نرسیده است. «اندک آبی که در رودخانه وجود دارد، به وسیله پمپ‌های کشاورزی مکیده و به صورت غیرمجاز در اراضی کشاورزی تغذیه می‌شود، حتی یک قطره آب به دریاچه طشک و بختگان نمی‌رسد.»

زمانی که حقابه دریاچه تأمین بود؛ طشک کانون مهاجرت پرندگان آبزی و کنار آبزی بود و در فصل زادآوری هزاران پرنده به این مناطق مهاجرت می‌کردند، به‌طوری که پرندگان مهاجر و فلامینگوها در دریاچه طشک به ٣٠٠‌هزار قطعه می‌رسید اما حالا فقط شمار اندکی از دُرنا به این دریاچه می‌آید.

محقق‌نشدن حقابه زیستی و سدسازی بی‌رویه در استان نیمه‌خشک فارس پیامد‌هایی داشت که در این سال‌ها به چشم آمدند و خشکاندن مسیر اصلی رودخانه‌ها، به کاهش شدید و بیش ازحد سفره‌های زیرزمینی و شوری آنها شد و در این سال‌ها مهاجرت در شهرستان‌های خرامه، نی‌ریز و استهبان افزایش قابل توجهی داشت.

حقابه زیستی دومین پهنه آبی داخلی ایران در استان فارس که همان تالاب‌های سه‌گانه و بین‌المللی کمجان، طشک و بختگان است، هنوز تأمین نشده و اهالی استان فارس در تلاشند با راه‌اندازی کمپین‌های محیط‌زیستی صدای اعتراض‌شان را به گوش مسئولان برسانند. کمپین «بی‌بختگان، چه بختی؟» یکی از این فعالیت‌هاست که ازسوی انجمن پیشگامان خورشید به راه افتاد تا مردم پیگیر وضع تالاب باشند. در این کمپین از علاقه‌مندان دعوت شده تا درصورت تمایل با نوشتن نام تالاب بختگان ( یا هر دریاچه در ایران که نیازمند توجه ویژه است) روی زمین و در برابر منزل خود، اهمیت این زیست‌بوم را به دیگران یادآوری کنند.