حال اما گزاره ای که بیش و کم مطرح می شود این است که آیا این مکتب برخاسته از غنای اسلام و قدمت و اصالت ایران درارایه ی شیوه ها و راهکار های حکومتی توفیق داشته است.
و یا اساسا این گزاره و این سیاق جامعه داری چقدر قایل به استفاده از دستاوردهای بشر در عرصه ی های مختلف از جمله اداره ی جامعه ی و توسعه ی مدنیست.
برای پاسخ به دو پرسش مهم و جامع فوق نیاز است که آن را از چند زاویه و منظر مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم.
نخست ذکر اینکه ضروری به نظر می رسد که نباید فراموش کرد که پایه و اساس انقلاب اسلامی ایران بیش از هر چیز ایجاد تحولی ژرف و شگرف در زمینه ی های فکری٬ فرهنگی علی الخصوص نوع نگرش فرد به جامعه داری و حکومت است.
تحولاتی که مولود و هدف غایی آن آزادی خواهی و رهایی بشر از یوغ اسارات مختلف است.
دوم اینکه گفتمان اصیل و تحریف ناشده ی انقلاب هرگز دایعه دار دارا بودن نسخه برای اداره ی تمامی عرصه ها و سطوح جامعه بدون گذار زمانی نبوده و پر واضح است که حتی مکتبی که از عمق اندیشه های متعالی اسلام نیز سرچشمه گیرد برای رسیدن به آرمان شهر و‌مدینه فاضله نیاز به آزمون خطا دارد و به هر روی مصنوع بشر خالی از خلل و ایراد نیست و‌در اینجا ایراد نمتوجه مکتب اسلام نیست، که نقصان در پیاده سازیست.
همان طور که ذکر شد بشر بطور کل برای رفع عیوب ساخته ی خویش نیاز به آزمون و خطا دارد.
اما اندک انصافی کافیست که اذعان کرد دول ابرقدرت٬استعمارگران٬معاندان و بد خواهانی که شکل گیری٬استقرار و استمرار جمهوری اسلامی ایران را مغایر با منافع و مطامع استعماری و استکباری خویش می دیدند گاه و‌بی گاه با مانع تراشی وایجاد مشکل فرصت آزمون و خطا و خودسازی را از ما گرفتند و در این راه از هیچ عداوت و غرض ورزی ای کوتاهی نکردند.
در باب اعتقاد و اعتنای نظام جمهوری اسلامی به دست آوردهای مختلف علمی و فرهنگی بشرنیز٬آنچه غیر قابل اغماض و انکار است این است که یقینا این مکتب به دست آوردهای بشر قدر و ارج می نهد و قایل به بهره گیری از آنهاست.اما گاهی به دلایلی گریزی از عدم استفاده نیز وجود ندارد.بطور مثال گاهی نسخه ی که تجویز می شود ضمن داشتن نقاط قوت دارای ضعف های بسیار و بعضا متناقض و منافی فرهنگ و اعتقاد ماست که یقینا بایستی برای پرهیز از تبعات و آفات آن عطایش را به لقایش بخشید.
یا در مواردی زمینه و زیرساخت مناسب جهت بهره وری وجود ندارد.
از دیگر سو بایستی اشاره کرد که مکتب فکری و فرهنگی ما بایستی با استفاده از فرصت های پیش رو و آرامش پر قدر حال خویش٬با رفع عیوب و نواقص ساختاری و زیر بنایی و رفع سومدیریت ها و‌کج روی ها و‌نیز اتخاذ سیاق آزموده ی پیشرفت و توسعه٬هر روز بیش از پیش گام های ترقی و تعالی را بردارد تا در کنار نگاه متعالی به بشر و سعادت دنیوی و اخرویش زمینه را برای بهره مندی و رفاه بیشتر شهروندان نیز فراهم سازد.
محمد فاضل مقیمی-مدرس دانشگاه