خرید هواپیمای مسافربری از ایرباس برای نوسازی و ارتقای ناوگان هوایی ایران همچنان در مرحله مذاکره است. پس از سفر حسن روحانی به فرانسه و امضای توافق‌نامه خرید ایرباس در پاییز سال گذشته، شرکت ایران‌ایر و ایرباس در چندین مرحله با یکدیگر مذاکره کرده‌اند.
در آخرین خبر مربوط به خرید هواپیمای ایرباس، خبرگزاری کار ایران، ایلنا روز یک‌شنبه ۲۷ تیر (۱۷ ژوئیه) از قول قائم‌مقام وزیر راه وشهرسازی خبر داد که ادامه مذاکرات با ایرباس در همین روز در تهران انجام می‌شود.
به گفته اصغر فخریه کاشان، هیأتی از ایران در سفر هفته گذشته به ایتالیا، متن ضمانت‌نامه خرید ایرباس را که بخشی از قرارداد است امضا کرده‌اند. این مقام مسئول همچنین گفته از ایرباس خواسته شده تا بندی برای جریمه نیز به قرارداد اضافه کند. این جریمه برای حالتی است که ایرباس به هر دلیلی نتواند هواپیماها را تحویل دهد یا در تحویل آنها تاخیر داشته باشد.
معاون وزیر راه همچنین گفت: «مذاکره خرید ۱۱۸ فروند هواپیمای ایرباس به ارزش ۱۰ و نیم میلیارد دلار، مذاکرات بسیار پیچیده از لحاظ مباحث فنی، حقوقی و مالی است بنابراین علی‌رغم اینکه هر دو طرف تمام تلاش خود را می‌کنند تا این قرارداد هرچه زودتر نهایی شود اما باید مواضعی را دنبال کنند و هر یک مواضعی دارند.»
فخریه تصریح کرد که شرکت ایرباس اذعان کرده نمی‌تواند مقررات بین‌المللی را دور بزند و متعهد به قوانین داخلی کشور فرانسه است.
یکی از موانع اصلی فروش ایرباس به ایران، تحریم فروش قطعات هواپیما به ایران از سوی آمریکا بود اما باراک اوباما رئیس‌جمهور این کشور در ژانویه امسال مجوز فروش هواپیماهای مسافربری به ایران را صادر کرد.
مشکل دیگر بر سر راه این معامله، ادامه برخی تحریم‌های بانکی علیه ایران است. در ماه فوریه امسال یکی از مدیران کمپانی فرانسوی ایرباس از بانک‌های اروپایی خواست احتیاط و نگرانی‌ها نسبت به تعامل تجاری با ایران را کنار بگذارند و تراکنش‌های مالی با این کشور را تسهیل کنند تا صادرات کمپانی‌های اروپایی به ایران نیز روان‌تر انجام شود.
مذاکره برای خرید بوئینگ ادامه دارد
معاون وزیر راه و ترابری ایران در ادامه سخنانش افزود: «مذاکره برای خرید هواپیما از بوئینگ ادامه دارد هرچند که کنگره آمریکا مواضعی را اعلام کرده اما دولت آمریکا هم مواضعی دارد و مواضع ما هم روشن است.»
در پی اعلام خبر مذاکره ایران با شرکت هواپیمایی بوئینگ برای خرید هواپیمای مسافربری، برخی از نمایندگان کنگره آمریکا با این قرارداد مخالفت کردند. روز ۷ ژوئیه (۱۷ تیر) مجلس نمایندگان آمریکا که اکثریت آن را جمهوری‌خواهان تشکیل می‌دهند در یک رای‌گیری شفاهی دو متمم را در رابطه با لایحه بودجه به تصویب رساند تا مانع از فروش‌هواپیماهای بوئینگ به ایران شود.
اصغر فخریه کاشان در این باره گفته است: «اگر منافع کشورمان حفظ شود از بوئینگ هواپیما می‌خریم و در غیر این صورت، اگر شک و شبهه‌ای وجود داشته باشد وارد قرارداد با بوئینگ نخواهیم شد. اگرچه که دولت آمریکا معتقد است هر تصمیم ناقض برجام را وتو خواهد کرد.»
به گفته معاون وزیر راه یکی از تعهدات برجام فروش هواپیما به ایران بوده و دولت آمریکا نمی‌تواند این تعهد را نقض کند. اوباما پیشتر اعلام کرده بود که هر قانونی را که خلاف برجام باشد و در کنگره به تصویب برسد وتو خواهد کرد.
فخریه کاشان همچنین گفته ایران در حال مذاکره با شرکت ATR زیرمجموعه ایرباس است و نیز با شرکت ژاپنی MRJ وارد مذاکره شده تا هواپیمای کوتاه برد بخرد.